ĐỖ XUÂN TÊ
Một buổi sáng,
từ Cali
xem hai bài thơ
Tôi làm thơ không hay
nhưng rất thích đọc thơ, mê thơ hơn cả văn. Tôi cũng không để chuyện vì thơ mà
tôi mất người yêu ở tuổi học trò vì kém tài thằng bạn. Gặp những bài thơ
hay tôi chịu khó chép tay, và gặp những tuyển tập hay tôi không ngần ngại bỏ ăn
sáng để dành tiền mua thơ để đọc. Ở tuổi về chiều, lang thang trên mạng, không
gì thú vị bằng gặp được những vần thơ tâm đắc, và cũng không gì vui bằng khi những
bài thơ mình đọc lai xuất xứ từ những tác giả thân quen.
Sáng nay một ngày đầu
tháng năm, trời Cali nắng ấm, nhưng lại đang hạn nặng, rồi đây không biết hoa
lá cây cảnh có còn đẹp và nên thơ vốn được thiên nhiên ưu đãi cho cảnh vật miền
Tây để khách thập phương còn lưu luyến thăm hỏi Cali, có gì lạ không em?
Thử quay sang miền Đông, vừa
uống cà phê vừa gõ Blog Phạm Cao Hoàng, thế nào cũng bắt gặp vài hình ảnh và vần
thơ hay, chủ biên cũng là tác giả hai câu, cảm ơn những sáng êm đềm/khói cà phê
quyện bên hiên nhà mình.
Gặp ngay hai bài thơ, một
của Đinh Cường, một của Phạm Cao Hoàng.
Đinh Cường hình như có
thói quen, vẽ ở nhà mình, cà phê thì ra Starbucks và thơ thì hay gửi post trên
quán này. Đọc thơ anh có cái thú là được xem cả tranh chính anh minh họa và thú
thực nhiều khi tôi phải dành nhiều thời gian để suy nghiệm về tranh hơn thơ.
Nhưng bài thơ hôm nay rất ngắn, một khổ duy nhất gồm 4 câu. Ngắn mà lại phải đọc
lâu, nhiều lần, hình như không phải chỉ giản dị như tựa bài thơ, Dậy
đi lui đi tới mà
Đinh Cường muốn gởi gấm một cái gì trong tâm trạng quay nhìn ngày 30-4, rồi như
để độc giả dễ hiểu anh minh họa bằng tranh, đề cái tựa Cuối
rừng. Ta
đọc lại bài thơ,
Chân còn cựa quậy thì đi tới
Đến cuối rừng kia đứng lại
nhìn
Trên đốm trời cao xanh mướt
lá
Chim hót từ xa rồi lặng
thinh
Xin mời bạn đọc cùng giải
mã, tôi chỉ xin gợi ý. Nhìn tranh tuy là nét minh họa trên giấy báo,
nhưng nếu triển khai trên bố bằng sơn dầu sẽ thành một bức tranh đầy ấn tượng.
Những đốm vung vãi trên giấy in từ một bàn tay nghệ sĩ bậc thầy khai mở một
không gian trầm mặc, một con chim độc thoại, đang hót rồi lặng thinh. Hình ảnh
một số phận nơi cuối rừng tâm tư ngơ ngác như kẻ đi vào ngõ cụt. Một tổng thể
tuy trời vẫn cao lá vẫn xanh chim vẫn hót nhưng một con người đang ở nẻo cuối rừng,
không hiểu nổi chính mình đang ở đâu, và số phận trôi về đâu. Tranh minh họa
cũng đề 30-4-15 trùng ngày tưởng niệm bốn mươi năm đất nước sang trang.
Cũng có thể do chủ quan
tôi diễn nghĩa chưa đúng với tâm ý của tác giả nhưng đọc lại bài thơ ta thấy phải
có một ý nghĩa nào đó, đặc biệt hơn những bài thơ của Đinh Cường sáng tác nặng
về hoài niệm và mang tính ký sự bằng thơ.
Nay quay sang đọc một bài
thơ kế ngay bài trước. Tác giả cũng là chủ biên. Anh vẫn sáng tác nhưng hay
dành sân chơi cho bạn bè và khách viếng. Bài thơ tựa đề, Cũng
may còn có nơi này, hoài niệm 40 năm nhìn lại từ ngày,
rồi em và tôi đi xa
mang theo hình bóng quê
nhà thân thương
rồi bao cay đắng ngọt bùì
xẻ chia cùng nhau trên đất khách, hồi tưởng lại những ký ức êm đềm cùng người
yêu nơi thị trấn sương mù, tác giả thấy cuộc đời còn may mắn khi nhìn ra,
cũng may còn có nơi này
có mây có khói có cây cỏ
và…
có rừng Scibilia
để tôi còn nhớ chút Đà lạt
xưa
cảnh vật có gợi lại những
ký ức đẹp và nên thơ của một thời Đà Lạt, một mối tình đầu, một căn nhà nhỏ,
các chứng tích của tình yêu, nốt nhạc buồn, gam màu bức tranh cũ, cánh rừng
thưa, cây cầu nhỏ, cảnh chiều về, lúc bình minh, hình ảnh quấn quit trong sáng
nhưng đam mê của hai tâm hồn trẻ vẫn là những ký ức khó nhạt nhòa dù đang ở nơi
này nhưng vẫn mơ về chốn cũ với niềm khắc khỏai khôn nguôi.
Nhưng hạnh phúc nhất là dù
tình đời có đổi thay, thời gian có mờ nhạt, nhưng không gian thân thuộc như
làng như xóm của những tháng năm êm đềm nơi đất khách vẫn gắn chặt đôi lứa để
thỏa lòng thấy,
cũng may còn có nơi này
để tôi còn có những ngày
bên em
Nếu Đinh Cường hay minh họa
thơ mình bằng tranh thì Phạm Cao Hòang tận dụng năng khiếu như một nhà nhiếp ảnh
tài hoa đã dùng góc nhìn của ống kính ghi lại các sinh hoạt, cảnh vật rất tự
nhiên, rất đời thường, rất riêng tư, nhưng cũng hết sức nên thơ, ấm áp, có
duyên, mặc nhiên dù bài thơ chỉ sáng tác cho mình nhưng khi post lên người đọc
người xem càng yêu và mơ ước một nơi chốn như 10 tấm hình minh họa nơi nhà thơ
đang ở. Một không gian yên ả của một thị trấn miền Đông có tên Scibilia, rất gần
gũi với thôn xóm nơi quê nhà, cũng đường làng mùa xuân, đường làng
trong xóm tôi, đường làng mùa đông, đồng cỏ trong xóm tôi, tuyết ở Scibilia, đường
làng mùa thu, Scibilia ngày cuối thu…
Thật sự tôi đã đọc cả trăm
bài thơ của hai tác giả, đa phần của Đinh Cường trên các mạng văn học, nhưng
hai bài thơ này có làm tôi do tình cờ nhưng lại chú ý đặc biệt, có thể vì trùng
dịp 40 năm quê hương nhìn lại. Chẳng có chủ đề, chẳng nặng phần quan điểm, chủ
yếu là hồi tưởng, hoài niệm một cái gì thân thương đã mất. Một bài nặng về ngỡ
ngàng trăn trở, một bài hoài nhớ thỏa lòng, một nhìn về cái gì đã mất, một an ủi
những cái đang còn, nhưng cả hai đều nặng lòng với nơi chốn từ đó phải đi xa và
càng ngóng trông ngày tìm về chốn cũ.
Một ngày đầy ắp những ký ức
buồn, cảm nhận được vị đắng của cà phê đang uống, đọc hai bài thơ, xem tranh,
ngắm ảnh, khói cà phê quyện tỏa bên màn hình, nhưng hìên nhà thì
quá xa để nhớ.
Đỗ Xuân Tê
May 1, 2015
