Sáng sớm, hai bên đường dẫn về ngôi trường xã, sương vẫn
còn đọng trên lối đi mọc đầy cỏ dại. Mùa này ban đêm thường
hay có những cơn mưa núi. Con đường đất độc nhất dọc theo dòng
sông dẫn về ngôi trường vừa mới khô hôm qua, thì sáng hôm sau lầy lội trở lại.
Nếu những đêm nào trời không mưa, thì sáng sớm lại có sương mù. Sương bao
phủ mờ trên những ngọn cây, trên những hàng rào, hay trên những lối đi......
Từ khi có toán lính trên chi khu về đóng đồn ở xóm trên gần
sát mé rừng và những ngọn đồi thì sáng nào con đường đất này cũng ồn
ào tiếng nói, tiếng cười của những đứa trẻ trong xóm đi tới trường.
Tiếng cười hồn nhiên đó như nghe quen thuộc của những ngày nào còn
yên ổn, thanh bình.
Tiếng kẻng nhà trường đánh lên nghe sao gần gũi quá của một thời
sông nước, xóm làng chưa có chiến tranh. Dạo này ngôi trường của xã được mở cửa
lại, dù không thường xuyên lắm, nhưng cũng làm cho mấy bà mẹ vui vì con
cái có chỗ để ngồi học, không còn giẫm trên những đám ruộng gần mé
sông để bắt những con cua, con rạm.
Sáng hôm nay không như những hôm trước. Lũ trẻ không
chịu tới trường mà đứng bu quanh tấm bảng xây bằng gạch dùng để xã
ghi những thông báo, hay viết những câu khẩu hiệu. Tấm bảng được xây dựng
bên vệ đường từ hồi còn nền đệ nhất công hòa. Hôm nay trên bảng
thông báo đó có điều gì lạ đối với lũ trẻ, khi chúng thấy những
nét chữ viết nguệch ngoạc bằng loại mực tím không ngay hàng thẳng lối như mọi
hôm. Mặc dầu đối với lũ trẻ không lạ gì những lần thay đổi
thông báo được ghi trên bảng. Có khi một câu khẩu hiệu sơn bằng loại sơn đỏ, đã đảo
phía bên kia của chính quyền. Nhưng rồi cũng có khi câu khẩu hiệu này được
cạo vội vàng, viết câu khẩu hiệu khác, đã đảo phía bên này. Những người
dân sống hai bên đường đất dọc theo dòng sông thét rồi cũng quen đi,
không ai dám nói với ai câu gì, dầu một lời hỏi han. Cứ làm lơ cho
yên chuyện. Lâu lâu có lính từ trên chi khu xuống đóng trên những ngọn đồi,
gần cánh rừng thì người dân thấy vui một chút. Chỉ vui âm thầm thôi không
dám vui ra mặt, như những tiếng kẻng của ngôi trường đã bỏ hoang từ lâu nơi bến đò được đánh
lên mỗi khi có lính tới, cũng chỉ để làm vui một chút cho những bà mẹ hối
thúc con cái mau mau tới trường.
