Những người khốn khổ (Les misérables) của đại văn hào người Pháp Victor Hugo (1802 – 1885) ra đời năm 1862. Đây là một trong những cuốn tiểu thuyết hay nhất của thế kỷ 19. Nhân vật chính trong truyện là Jean Valjean. Qua nhân vật này và nhiều nhân vật khác trong truyện, Victor Hugo muốn cải tạo xã hội bằng cách xây dựng những mẫu người lý tưởng- những người sống tử tế , nhất là đối với những số phận bất hạnh, đáng thương.
Vì nghèo khổ, Jean Valjean ăn cắp bánh mì, bị tù 19 năm. Biết ông từng phạm tội, một chủ nhà trọ không cho ông tá túc. Sau đó, ông gặp linh mục Myriel, và vị linh mục này cho ông nghỉ qua đêm. Đêm đó, ônglại ăn cắp một số đồ đạc của vị linh mục rồi bỏ trốn. Trên đường bỏ trốn, tình cờ ông bị cảnh sát bắt vì nghĩ là những thứ ông mang theo là ăn cắp, nhưng chính linh mục Myriel lại cứu ông bằng cách nói với cảnh sát rằng ông đã cho Jean Valjean những thứ đó chứ không phải ăn cắp. Khi chia tay, vị linh mục căn dặn Jean Valjean rằng ông cần phải tu tỉnh để trở thành một người tử tế và làm nhiều việc tốt cho mọi người.
Để tránh bị phát hiện, Valjean đổi tên thành Madeleine. Sáu năm sau, ông trở thành một chủ xưởng giàu có, với nhiều đóng góp cho cộng đồng địa phương, được bổ nhiệm làm thị trưởng thành phố nhỏ nơi ông sinh sống. Trong khi đó, viên thanh tra Javert vẫn đang truy lùng ông ráo riết. Valjean phải để lộ danh tính của mình khi một người đàn ông khác bị nhầm là Jean Valjean và bị bắt đưa ra tòa. Cùng lúc này, Valjean gặp Fantine. Fantine mất việc làm, phải làm gái mại dâm để có tiền chi phí cho đứa con gái còn nhỏ, Cosette, đang sống với gia đình Thénardier độc ác. Fantine bệnh nặng và không sống được. Trước khi Fantine chết, Valjean hứa với cô là sẽ chăm sóc Cosette. Ông trả một số tiền cho Thénardier để đổi lấy sự tự do cho cô bé Cosette, sau đó đưa Cosette đến Paris. Ở Paris, hai người trú trong một nhà tu kín mà Javert không được quyền khám xét, vì vậy họ tạm thoát khỏi sự truy lùng của viên thanh tra.
Tháng 6 năm 1832, một nhóm sinh viên đứng đầu là Enjolras tiến hành cuộc cách mạng nhằm lật đổ chế độ cầm quyền lúc ấy mà họ cho là bảo thủ, bất công. Cuộc cách mạng có sự tham gia của những người nghèo khổ, trong đó có cậu bé lang thang Gavroche, con trai của Thénardier. Một sinh viên tham gia cuộc cách mạng, Marius, đem lòng yêu Cosette. Lúc này, gia đình Thénardier độc ác cũng đã chuyển tới Paris và tổ chức đột nhập vào chỗ ở của Valjean để ăn trộm. Tuy nhiên, chính Éponine- con gái Thénardier, người cũng đem lòng yêu Marius, đã ngăn cản được vụ này.
Valjean gia nhập vào lực lượng cách mạng vì ông muốn ở bên cạnh để bảo vệ Marius, người yêu của Cosette. Éponine, người đã yêu đơn phương Marius, cũng tham gia, và cô đã chết trên tay Marius sau khi hứng một viên đạn thay anh. Viên thanh tra Javert, người đang truy đuổi Valjean, bị lực lượng cách mạng bắt giữ, nhưng chính Valjean lại can thiệp để Javert được thả. Enjolras và Gavroche đều đã chết trong cuộc nổi dậy, còn Marius thì bị thương. Trên đường đưa Marius đi chữa trị vết thương, Valjean lại gặp thanh tra Javert. Javert nghĩ rằng rằng ông ta đang bị kẹt giữa luật pháp và con người tử tế Valjean. Không thể giải quyết được tình trạng khó xử này, thanh tra Javert nhảy xuống sông Seine tự vẫn.
Rồi Marius và Cosette bắt đầu cuộc sống hôn nhân. Họ sống hạnh phúc, nhưng lại xa lánh Valjean vì Marius nghĩ rằng Valjean từng phạm tội, không phải là người tốt. Marius và Cosette chỉ nhận ra sai lầm của mình khi Valjean hấp hối. Và cũng chừng đó thôi, Valjean mang theo niềm vui khi từ giã cõi đời.
Phạm Cao Hoàng
November 14, 2015
Nguồn tham khảo:
NHỮNG NGƯỜI
KHỐN KHỔ
Les misérables
V I C T O R H U G O
Bấm vào ảnh dưới đây để xem phim LES MISÉRABLES  |
