Nguyễn
Quang Chơn
Tổng Thống Obama trong cách nhìn của tôi
Ông chỉ có hơn hai ngày đến thăm Việt
Nam. Sau khi chào xã giao và làm việc, ông đi ăn tối ở một quán ăn bình dân.
Ngày hôm sau ông nói chuyện với gần hai ngàn người về chuyến viếng thăm, về các
quan điểm và tình cảm của ông đối với đất nước này rồi ông lên xe ra sân bay
bay vào Sài Gòn. Trên đường đi ông chống dù che mưa, ghé thăm nhà một người dân
bình thường ven lộ. Ông hỏi thăm đời sống, chụp hình chung với họ... Tại Sài
Gòn, ông thắp hương một ngôi chùa cổ trước khi đi gặp gỡ các quan chức ở đó.
Ông nói chuyện với những con trẻ tuổi của một phong trào lập nghiệp ở khu
vực được hình thành trên sáng kiến của ông... Rồi ông bay đi Nhật để hội đàm
với 7 nước có nền kinh tế hùng mạnh nhất toàn cầu.... Chưa tròn 3 ngày với lịch
trình kín mít, ông đã để lại cái gì cho đất nước Việt nam?
Quà mà ông tặng chính là lệnh dỡ bỏ
cấm vận hoàn toàn khi ông thay mặt chính phủ Mỹ tuyên bố Việt Nam được quyền
mua vũ khí sát thương để bảo vệ tổ quốc mình. Ông còn hứa sẽ tặng một số thuyền
để giám sát lãnh hải biển Đông. Và chắc còn nhiều thứ nữa ông tặng nhân dân
Việt Nam, được giữ kín trong các cuộc hội đàm...
Thế nhưng đối với tôi, đối với người
dân Việt, cái mà ông Obama đem đến chính là phong cách của ông, con người của
ông. Những người dân Việt Nam từ Hà Nội đến Sài Gòn đã đứng đón ông từ sân bay
và tiễn ông đi dẫu khuya, dẫu mưa, dẫu nắng. Họ tự nguyện xếp hàng, cầm cờ hoa,
băng rôn, hình ảnh. Họ đón ông như đón một người thân, một anh hùng của Việt
Nam đi xa về. Không phải như những trường hợp chính phủ bắt người dân vẫy cờ
đón nguyên thủ XHCN ngày xưa, họ đón ông với một tình cảm chân thành tự
nguyện với niềm tin, hy vọng...
Và sự thật như vậy. Bản thân con người
ông cùng những lời nói của ông đã truyền cho người ta những niềm tin và hy
vọng. Tôi có cảm tưởng những hình thức đón tiếp trang trọng của nhà nước, những
chiếc áo vest và cà vạt cứng đơ khiến ông ngột ngạt. Ông có vẻ thích áo sơ mi,
quần jeans hơn. Ông đi ăn tối tại một quán bình dân, ngồi trên một ghế nhựa
không có lưng ghế. Ăn bún chả. Cầm chai bia nội địa uống ngon lành như...tôi
hay ngồi với bạn bè. Rồi ông móc túi trả tiền. Rồi ông chào, chụp hình với mọi
người, mua thêm vài suất mang về rồi ra đi... Ôi, ông "đẹp" đến ngỡ
ngàng. Ông là con người quyền lực nhất thế giới kia mà. Đại diện cho một nước
Mỹ vĩ đại mà đi ăn bún chả bình dân, lại còn mua mấy suất đem về, lại tự rút ví
trả tiền? Có phải ông diễn không? Có phải ông muốn tỏ ra muốn gần dân như thi
thoảng một vài vị quan trong nước tôi vẫn làm để tự lăng xê mình? Không. Tôi thấy
ông dung dị lắm và tôi biết trong nước ông ông cũng vậy. Ông thích ăn bánh mì
sandwich và tôi cũng đã thấy những hình ảnh này của ông nhiều lần. Và, ẩm thực
địa phương cũng chính là văn hoá địa phương. Ông ăn bún chả là ông thưởng thức
văn hoá Hà Nội đó chứ. Hãy nhìn những bước ông đi. Những cái bắt tay và cái
nhìn thân thiện của ông với người dân. Hãy nhìn và so sánh cách ông cho cá ăn
trong ao nước cùng bà chủ
tịch quốc hội nước tôi. Ông thả những nắm cám một cách nhẹ nhàng, rồi khi bước
đi, ông quay mặt lại lưu luyến vẫy chào đàn cá đang đớp mồi. Ông chân thực và
duyên dáng làm sao!...
Rồi bài phát biểu của ông giữa thủ đô
Hà nội. Đây có phải là bài phát biểu chính trị của tổng thống một cường quốc
lớn nhất thế giới không? Đúng. Bài phát biểu của một ông tổng thống thì phải ẩn
chứa nhiều thong điệp chính trị, mà sao tôi lại thấy như của một nhà văn hoá.
Ông không răn đe ai, không dạy bảo ai. Ông nhắc lại cái tình của con người với
con người. Ông lấy ngay câu thơ hàng ngàn năm trước của dân tộc Việt Nam để hàm
chứa sự khẳng định và hứa hẹn rằng. Nước Việt nam là để dân Việt ở. Không ai
được quyền lấn áp hiếp đáp. Ông còn trích dẫn lời nhạc của người viết quốc ca
Việt Nam, của nhạc sĩ phản chiến nổi tiếng để nói với nhau rằng từ đây chúng ta
đã bỏ hết mọi rào cản và yêu thương nhau, giúp đỡ nhau, ...
Ông nói hay quá. Ông nói nhẹ nhàng quá.
Và một lần nữa tôi thấy ông đẹp. Ông đẹp khi ông chào mọi người và e rằng mọi
người chưa tin những điều ông nói nên ông dùng đến một câu Kiều. Của tin có một
chút này làm ghi! Trời. Trái
tim tôi muốn bay ra khỏi lồng ngực khi ông kết thúc buổi nói chuyện. Bài nói
thật sự bao trùm tất cả mọi vấn đề thời sự nóng bỏng mà tôi nghe chừng như lời
tâm sự của một người bạn đến với một người bạn. Mong người bạn mạnh mẽ lên.
Thức tỉnh lên. Tôi sẽ ở bên bạn. Tôi đã quên những gì bạn không tốt với tôi.
Tôi với bạn hãy cùng làm một điều gì tốt đẹp cho loài người, cho thế giới. Bạn
đừng sợ. Đã có tôi bên mình!
Ông Obama là thế đấy. Đặc biệt bên
những doanh nhân trẻ ông lại càng trẻ trung. Ông từ một người diễn thuyết lại
biến thành một MC để hoà quyện mọi người và cùng gởi đến giới trẻ. Đến các
doanh nhân Việt Nam những thông điệp chung cho tương lai sáng lạn ngày mai. Ông
thật thông minh. Tự tin. Dí dỏm. Giữa đám đông. Trên diễn đàn. Ông tự cởi chiếc
áo vest nặng nề nóng bức để thoải mái trò chuyện cùng giới trẻ trên các lĩnh
vực, kinh doanh, văn hoá, công nghệ... Tôi thực sự ngỡ ngàng khi ông giỏi và
trẻ đến không ngờ! Ôi bao giờ trên đất nước tôi xuất hiện một người lãnh đạo có
nhân cách, có văn hoá, có tài, có tình, như ông?
Và rồi ông chia tay đất nước tôi. Người
dân lại đổ ra đường xếp hàng dưới nắng vẫy cờ hoa tiễn đưa ông. Họ đã thật sự
rất yêu mến ông, tin tưởng ông. Đó là cái lớn nhất mà ông đạt được trong chuyến
công du này!
Tôi nhớ cách đây không lâu. Lãnh tụ một
nước láng giềng thật lớn cũng qua thăm Việt Nam. Nhà nước tổ chức đón rước linh
đình. Đại bác bắn chào ầm ầm. Rồi chui vào chỗ quan chức họp để phát biểu những
điều to tát, hứa hẹn linh tinh rồi lầm lũi ra đi. Về lại quê nhà thì quên hết
lời hứa hẹn. Mèo lại hoàn mèo. Trâu lại hoàn trâu! Ôi lãnh tụ! Có là lãnh tụ
nào đi nữa thì trước hết phải là một con người. Phải học làm người. Với lương
tâm. Văn hoá. Tài năng!...
Xin cám ơn ông. Ông Obama. Tôi kính
mến, quí trọng ông…
Nguyễn Quang Chơn
Đà Nẵng, 25.5.2016
Phỏng Vấn Bà Chủ Quán Bún Chả
nơi Tổng Thống Obama Dùng Bữa Tối
Bấm vào ảnh dưới đây để xem:
