t
ù y b ú t
nguyễn xuân thiệp
T R À C A
T R À C A
Kỳ cuối:
TRÀ TRÊN ĐỈNH PHÙ VÂN
Bình Trà. Tranh
Casey Shannon
Bạn
ơi, tuyết vẫn còn rơi trên thành Oklahoma. Chúng ta đã cạn bao nhiêu bình trà rồi,
bạn? Và câu chuyện “trà dư” này đã lan man từ những trang cổ thư, tới những bến
đò với những quán trà đầy gió, rồi những trà quán dọc đường bụi đỏ, trà uống
trong thành đá xanh với hình ảnh Bồ Đề Đạt Ma, trà vỉa hè góc phố, trà quỷ, trà
địa ngục môn...
Và
bạn đã chán chuyện mặt đất này rồi - sao nhiều đắng cay và nhọc nhằn quá, phải
không? Nhớ một lần Vũ Khắc Khoan mơ “cưỡi con trâu xanh, đi về miền nắng quái”.
Nhưng ta về đó làm gì - ngọn ác phong vẫn thổi, liệu hết nhọc nhằn không? Thôi
thì ta lên đỉnh Phù Vân vậy, để uống chén trà với vị sư già, xưa mấy đời là tôn
thất Trần triều, nay làm cây cổ tùng Trúc Lâm Thiền Tự.
Phù
Vân. Mênh mênh mang mang Phù Vân Yên Tử***
Mây bay qua ...Mây bay qua... Có phải đó là tiếng hát phát ra từ gốc
Mạn Đà La Hoa. Nó lan tỏa rồi vút cao, dội
vào vách đá, lướt trên rừng tùng cao ngất, xanh màu xanh trăm năm. Mây bay
qua...Mây bay qua...
Mây
của ngàn thu trước hay mây của kiếp sau...Uống chén trà đi, ngồi lên tảng đá
này. Nếu muốn, có thể gối đầu lên đá như hồi nào ở Côn Sơn. Mưa tuôn đá sạch, bận
tâm nỗi gì, bạn ơi. Ngồi ở đây, nhìn mây bay, để thấy dưới kia ngổn ngang mồ
ngang mả dọc, những mặt người thiên cổ diễu qua. Ngồi ở đây, uống chén trà
thoang thoảng mùi huong sen hồ Tịnh Ngữ, bạn sẽ nghiệm ra rằng những học thuyết
từng được rao giảng suốt thế kỷ qua rốt cuộc chỉ làm cho nhân thế quay cuồng
nhiễu loạn. Thực không bằng tiếng gió trên rừng tùng, lời chim đầu núi, hay
thoáng hương trà của buổi sáng nay.
Mênh
mênh mang mang Phù Vân Yên Tử...***
Thì
ra chỉ là giấc mơ. Phù Vân... ôi, mây vẫn còn bay?
Không, chỉ có tuyết rơi trên thành Oklahoma
thôi. Lòng hãy tịnh và vui đi. Ngày xưa, chỉ được nhìn tuyết rơi trong thơ Đường
và trên những trang thơ của Boris Pasternak. Tuyết rơi trong phim Guerre et
Paix. Tuyết rơi trong Docteur Zhivago. Bây giờ thì tuyết rơi trong thơ tôi.
Cũng là được thôi, phải không bạn?
Nguyễn
Xuân Thiệp
Khởi
viết năm 1999, gần đây nhuận sắc lại.
Phần
mở đầu bài này (Trà Trên Nhũng Trang Cổ Thư, và một đoạn ngắn tiếp đó), những
đoạn có đánh dấu *, được viết dựa theo bài ký Hà Thời Kết Ốc Văn Phong Hạ của
Nguyễn Mạnh đăng trên Thế Kỷ 21 Xuân Mậu Dần 1998, và những đoạn có dấu ** là lấy
tài liệu ở một chương trong cuốn Trà Đạo của Okakura Kakuzo, bản dịch của
Trương Bảo Sơn, Lá Bối xuất bản, Sài Gòn 1967 *** Lời ca khúc nổi tiếng trong
nước: Trên Đỉnh Phù Vân, nghe qua tiếng hát Mỹ Linh, thấy mình ở chóp Trúc Lâm
Thiền Tự.
