Wednesday, December 31, 2014

1363. NGUYỄN XUÂN THIỆP Đêm cuối năm, ngồi chờ nghe đôi khúc hát





ĐÊM CUỐI NĂM,
NGỒI CHỜ NGHE ĐÔI KHÚC HÁT




Tiệc đã tàn
những ngọn nến đã tắt
giờ đây. chỉ còn anh với em
trên đường khuya
những bước chân lang thang
kìa. rạng đông màu xám. đã lên
ở phía chân trời
Những câu trên là thơ của tôi viết, từ lời ca của ban Abba, với chút tưởng tượng riêng, theo bài Happy New Year. Khúc thơ viết đã lâu, bây giờ nghe lại vẫn còn bâng khuâng, nghĩ ngợi.


    

Vâng. Cứ tưởng tuợng tiệc đã tàn. Bình minh màu xám đục bắt đầu. Cả anh và em đều cảm thấy chút gì hoang vắng. Nhưng không giống ngày hôm qua đâu -hiện tại lúc này chính là thời khắc để chúng ta cùng chúc nhau Happy New Year! Happy New Year! Và có lẽ chúng ta có trong trí tưởng một viễn ảnh nào đó về một thế giới mà mọi người đều là bạn của nhau. Và có lẽ chúng ta có cả những hy vọng, ước nguyền để thực hiện. Nếu không như thế, ta sẽ ngã xuống và từ giã thế giới này thôi, cả anh và em!

Nguyễn nhân dịp này cũng muốn mượn những lời trên của ban nhạc Abba để gởi đến bạn bè, bên này và bên kia biển rộng, lời cầu chúc Happy New Year - một năm mới thât tốt lành. Phải chăng, hỡi bạn thơ thân yêu, chúng ta trong đời viết lách, đã có lúc mơ ước rằng mỗi ông hàng xóm đều là bạn của mình (every neighbor is our friend). Lúc bấy giờ sẽ không còn ngăn cách, hận thù, không còn chiến tranh và những trại tập trung. Vậy đó, nhưng một thế giới như thế bao giờ sẽ đến, và liệu nó có trên trái đất này không. Dẫu sao thì ta vẫn có quyền ước mơ, phải không bạn?
  
A, Nguyễn đang để cho trí tưởng của mình đi qua nhiều ngả đường, trong đêm xám và ánh ngày rạng dần. Bài Happy New Year với âm nhạc và tiếng hát của ban ABBA đã chắp cánh bay trên khắp bầu trời. Bây giờ, xin nói tới bài hát Auld Lang Syne sắp vang lên trên quảng trường Times Square. Vừa mới đêm qua đây thôi, Nguyễn mở Youtube nghe lại bài hát trong Waterloo Bridge tức La Valse Dans L'Ombre (Điệu Vũ Trong Bóng Mờ). Đó là thời gian giữa hai cuộc Thế Chiến, Roy Cronin (Robert Taylor) và Myra Lester (Vivien Leigh) gặp nhau và yêu nhau. Họ trải qua những giây phút hạnh phúc ngắn ngủi trong âm vang của của ca khúc Auld Lang Syne với tiếng đàn violon. Từng ngọn nến tắt. Và cuối cùng cái hôn bắc cầu cho tình yêu. Nhưng hỡi ôi, tình yêu đã chết bên cầu Waterloo chỉ còn điệu nhạc đêm nào.



 
Trong đêm New Year's Eve sắp tới đây, như thông lệ tại quảng trường Times Square ở Nữu Ước, hằng triệu trái tim người sẽ náo nức, hân hoan và cảm động nhìn trái cầu từ từ rơi xuống và đồng hồ điểm mười hai giờ, để được cùng nhau hát lại bài ca "Auld Lang Syne” của tình bạn ngày xưa thân ái.  "Này bạn ơi, liệu ta có thể nào quên đi những thân tình cũ, và không bao giờ hồi tưởng lại nữa? Không đâu, bạn nhỉ, thời gian trôi qua (và dẫu cho giữa chúng ta là biển lãng quên sóng gào), nhưng chúng ta hãy cùng nâng ly cho tình thân ái ngày xưa." Đại ý lời của bài Auld Lang Syne là như vậy, về sau người ta còn đặt thêm nhiều lời nữa để diễn tả với nhiều ảnh tượng hơn về những tình thân ái của một thời được gọi là "The Old Good Time". Chẳng hạn, ca từ nhắc lại thời bạn bè chạy chơi trên các ngọn đồi và hái những bông cúc trắng cũng như  bơi thuyền trên sông hồ từ sáng cho tới chiều hôm. Vậy mà giờ đây xa cách ngàn trùng, nhưng thế nào rồi cũng có lúc bạn bè hội ngộ, nếu không trong thực tại thì cũng trong ý nghĩ tưởng nhớ.
 
Auld Lang Syne nguyên gốc là một bài hát rong Tô Cách Lan (Scots Ballad), ca từ được đặt ra khoảng năm 1677. Về sau, thi sĩ Robert Burns của xứ Tô Cách Lan nhuận sắc lại và ông đã gửi một bản cho Bảo Tàng viện Anh quốc với lời ghi chú: "Bài hát sau đây nguyên là một ca khúc xưa chưa bao giờ được in ra dù dưới dạng bản thảo..." Và cứ như thế, bài hát được truyền đi khắp mọi nơi trên thế giới. Theo tập tục của Tô Cách lan, “Auld Lang Syne” được hát lên trong đêm New Year's Eve. Ở Bồ Đào Nha, và ở VN trước 1975, nó được hát lúc chia tay, đặc biệt trong phong trào Hướng Đạo Sinh. Ở Đài Loan, sinh viên tốt nghiệp ra trường cùng nâng ly rượu mừng hát “Auld Lang Syne”, và ở một vài nơi người ta cũng hát nó lúc cử hành tang lễ. Riêng tại Mỹ, ca khúc “Auld Lang Syne” từ lâu đã là ca khúc được hát lên trong đêm New Year's Eve, đêm giao thừa giã từ năm cũ đón mừng năm mới. Điều này đã trở thành truyền thống. Khởi đầu là do một nhạc sĩ gốc Tô Cách Lan tên là Guy Lombardo, cho rằng bài ấy hợp với Giao Thừa, là thời điểm để người ta nhìn lại thời gian qua, tìm thời gian đã mất, nên ông soạn lại bài hát và năm 1929 thì có dịp trình tấu trong Đêm New Year's Eve tại New York. Từ đó, "Auld lang syne" trở thành "bài ca của đêm New Year's Eve", gợi lên trong lòng hàng triệu người tâm trạng buồn vui lẫn lộn.
  
Và bạn thơ ơi, trong đêm New Year's Eve này, bạn hãy nhìn vầng trăng xanh huyền hoặc và nghe lại bài Auld Lang Syne, để cảm nhận thân tình ấm áp từ phương xa này gởi tới.


Nguyễn Xuân Thiệp