Lá bồ đề (Ảnh: Internet)
1. NÓ
Nó đứng nhìn qua
khung cửa sổ hẹp, trên căn gác chật chội hai phòng. Buổi sáng nghỉ học, nó thấy
mẹ nó đi vào con đường mà nó đi học hằng ngày. Nó đến khóa chặt cửa. Tiếng chân
của mẹ nó đi lên cầu thang. Sao hôm nay nó nghe rõ quá. Mẹ nó gọi tên, nó im
lặng.
Im lặng, từ lâu. Từ
lúc mà mẹ nó bỏ hai anh em nó đi lấy chồng. Thằng anh, bỏ học, đi làm phụ hồ
kiếm sống nuôi hai anh em. Thiếu thốn đủ mọi thứ. Nó, đi gánh nước thuê cho
những nhà trong xóm. Một hôm, nó tới nhà ông Tôn. Một ông cụ nhân từ, có mái
tóc bạc trắng như ông tiên, đang tỉa những chiếc lá sâu trong khu vườn trước
nhà. Khu vườn nhà ông thật yên tĩnh.
Con đấy à! Dạ. Vào
đây. Ăn uống gì chưa? Ông vào trong đem ra cho nó cái bánh đa bảo nó ngồi xuống
bên cái bàn đá, có hòn non bộ, nước chảy róc rách. Nó bẻ bánh đa, ăn từng miếng
nhỏ. Nó thích, hỏi: cây gì đây ông? Sao nhỏ vậy? Cây Bổ Đề, loại bonsai đó
cháu. Cây Bồ Đề, nó hỏi. Ừ! Đức Phật thành đạo dưới gốc cây này. Ông Tôn nói thêm.
Và hỏi: Cháu có thích không, ông cho. Nó ngạc nhiên. Ông cho con? Ừ! Và cả con
cún con để con làm bạn nữa. Mẹ nó mới vừa đẻ 5 con tháng trước. Nó mừng cám ơn
ông rối rít.
Nó thầm nghĩ: Đức Phật thành đạo dưới gốc cây này.
Mình cố gắng thành người tốt bên cây
này. Nó nguyện như thế. Mẹ nó gọi hoài. Nó không mở cửa. Cố quên. Nó ra ngồi
nơi hành lang hẹp, vuốt ve những chiếc lá, có
đuôi lá dài và thon. Những chiếc lá mềm và nó cảm thấy thanh thản. Nó
nói với con cún. Mầy đói phải không, chờ anh tao về có cái ăn. Nó nghe tiếng
chân của người đàn bà đi xuống cầu thang. Xa dần. Xa dần.
Buổi chiều, nó đi học
về. Mấy đứa trẻ trong xóm chạy theo, gọi nó. Anh ơi, con cún của anh chết ở
đằng kia kìa. Ba chân bốn cẳng nó chạy tới nơi những đứa trẻ chỉ. Con cún chết
bên cạnh một đống rác. Nó chết vì đói.
Bế con cún ra bờ
sông. Buổi chiều, nước sông lên lai láng. Nó tìm đến một mô đất cao, đào cái lỗ
vừa đủ cho con cún nằm. Đặt con cún xuống cái lổ, với những nắm cỏ bên bờ sông.
Mầy nằm đây nghe. Tao với mầy là bạn. Tao sẽ ra thăm mầy. Và hứa, tao sẽ thành
người tử tế.
Nó trở về nhà. Chiều
chưa tắt nắng. Nó ra ngồi bên cây Bồ Đề, vuốt lên những chiếc lá. Và nói: Con
cún nó chết rồi.
2. ANH NÓ
Anh nó trở về, xách trên tay một bó rau muống, vài ba miếng
đậu phụ chiêng vàng. Hỏi: Sao anh không thấy con cún? Nó nhìn xuống mấy đầu
ngón chân, nói nhỏ: nó chết rồi. Sao vậy? Đói!
Hai anh em chạy vội
ra bờ sông. Mấy đứa trẻ trong khu phố cũng chạy theo. Ra đến bờ sông, anh nó
ngắt những bông hoa dại đặt trên nấm đất còn mới tinh nguyên và nói tội nghiệp
cho mầy quá cún. Anh nó quỳ xuống, và nó cũng vậy. Mấy đứa trẻ trong khu phó
cũng quỳ theo. Không biết quỳ xuống để làm gì.
Nơi hành lang, có để
cây Bồ Đề bonsai, anh nó nói hôm quét vôi cho ngôi chùa trong thành phố, anh
thấy có một hình vẽ Đức Phật ngồi dưới gốc cây, hỏi Thầy, Thầy bảo Đức Phật
thành đạo dưới gốc Bồ Đề và thấy có nhiều Người quỳ trước mặt Phật. Anh em mình
quỳ bên gốc cây này để cầu nguyện cho con cún. Và, ngày mai, đi học về qua nhà ông
Tôn nói với ông là cún chết rồi.
Em sợ! Không sao đâu.
Anh nghe Thầy nói luật vô thường. Có sanh có diệt. Ai rồi cũng chết. Cún cũng
chết.
Nhà bên xóm vang lên
câu hát từ một máy hát: Lòng Mẹ bao la
như biển Thái Bình dạt dào. Lòng Mẹ tha thiết như dòng suối hiền ngọt ngào…Nó
nói với anh nó mấy ngày trước mẹ tới kêu cửa, em không mở. Vì sao? Vì mẹ bỏ anh
em mình…Tiếng hát còn vọng lại bên tai, xoáy vào tâm của hai anh em nó. Bỗng,
anh nó nói, mẹ tới mở cửa. Để mai em hỏi ông Tôn? Ừ!
3. ÔNG TÔN
Buổi chiều nó đi học
về, chạy thẳng tới nhà ông Tôn. Không thấy ông trước sân như mọi ngày, nó rón
rén mở cửa nhìn vào trong nhà thấy ông Tôn nằm trên ghế xích đu. Trong nhà
thoang thoảng mùi hương trầm. Nó hỏi: ông bịnh? Không, ông hơi mệt. Con đấm
lưng cho ông. Ông Tôn cười nhân hậu, rồi hỏi con tới thăm ông?
Con cún chết rồi. Sao
vậy? Nó nói nhỏ như vừa đủ nghe, đói. Sao không tới ông lấy thức ăn cho cún. Nó
im lặng, vừa bóp vai cho ông vừa hỏi ông có giận con không khi nghe cún chết?
Không, ai rồi cũng chết. Cún cũng chết. Ông cũng chết. Con cũng chết. Vô
thường. Nó lại nghe hai chữ vô thường, giống như anh nó nói khi anh nó quét vôi
ở chùa và nghe Thầy nói như vậy. Ai rồi cũng chết phải không ông? Ừ.
Bỗng câu hát : lòng Mẹ bao la…như gợi lại trong lòng
nó, nó hỏi: có nên ghét mẹ không ông? Không! Tại sao mẹ bỏ anh em con đi lấy
chồng. Vì một hoàn cảnh nào đó con chưa hiểu thấu. Làm con phải biết thương cha
mẹ. Nó vui khi nghe ông Tôn nói với nó như vậy. Và, ông Tôn còn nói thêm mẹ nào
cũng thương con cả.
Tuần lễ sau, nó nghe
tiếng chân quen thuộc của mẹ nó đi lên cầu thang. Tiếng gõ cửa cũng nghe quen
thuôc. Tiếng gọi khe khẽ của mẹ nó cũng nghe quen thuộc. Mở cửa. Nó vui. Những
giọt nước mắt của mẹ nó, của nó chảy ra, nóng hổi …lòng Mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào…
Phạm Văn Nhàn
4 2 6
