Photo by PCH – Quy Nhơn, tháng
9.2016
Tôi có thể biết được màu nước dòng
sông Seine
Dưới trời Paris sương mù hay nắng gắt;
Nhưng không biết được quê nhà
Sông nước có còn xanh?
Thuở nhỏ nhà tôi bên dòng sông nhỏ,
Nước
trong xanh đắm đuối sắc trời xanh;
Bên
bến đá cây đa già đợi gió,
Những
trưa buồn đàn trẻ tắm vây quanh.
Dòng
sông đó len mình qua xóm vắng,
Mỗi
vườn cây, ruộng lúa ghé vào thăm;
Những
sáng mù sương, những chiều phai nắng
Sông
êm đềm đôi mắt gửi xa xăm.
Nét
duyên dáng giữa đôi bờ thơ mộng,
Nhịp
cầu tre nghiêng bóng đón đưa người,
Với
con nước chưa một lần dậy sóng,
Hương
thanh bình vẫn đến được ngàn khơi.
Mùa
xuân đến nước sông đầy xinh quá,
Giải
lụa nào biêng biếc giữa trời hong,
Cây
bên bờ xanh lên từng phiến lá,
Giữ
dòng sông đẹp mãi chảy trong lòng.
Sông
dẫu nhỏ, nước bốn mùa không cạn,
Dòng
sữa hiền trời đất đã riêng ban;
Hết
lúa đến dưa, hoa vàng trải thảm;
Là
đâu đây phượng đỏ giục ve đàn.
Ôi
mê đắm! những ngày thu sương khói,
Cả
đất trời ngây ngất gió gây hương;
Soi
bóng nước, sắc trời xanh vời vợi
Dòng
sông trôi như một mảng thiên đường.
Mùa
lũ về nước nguồn tuôn trắng xoá,
Tôi
theo anh giăng lưới dưới trời đêm,
Trên
mặt sóng gió lùa gây buốt giá,
Những
đường trăng run rẩy vỡ muôn nghìn.
Tuổi
ấu thơ trôi dài như giấc mộng,
Tôi
lớn lên tìm hướng bước vào đời;
Gửi
lại dòng sông những chiều gió lộng,
Cánh
chim trời chưa biết chuyện đầy vơi.
Có
lúc quay về, tôi người cô lữ,
Dòng
sông quen rũ sạch lớp phong trần,
Và
con nước không còn con nước cũ
Chợt
thấy lòng gờn gợn chút bâng khuâng.
Cuồng
vọng đó bừng lên thành cuộc chiến,
Xóm
làng tôi khói lửa giặc mang về,
Dòng
sông ấy trong tôi, dòng hoài niệm
Của
một thời tuổi nhỏ dưới trời quê.
Và
từ đó trên nẻo đời bụi cát,
Bến
sông nào cũng thoáng nét quen thân,
Đủ
gợi lại chút hương lòng mất mát
Của
dòng sông thơ ấu đã gian truân.
Mùa
lạnh về theo những ngày giáp Tết,
Nghe
đâu đây niềm thương nhớ mơ hồ,
Giải
lụa nào quyện gió chiều xanh biếc
Dòng
sông buồn lặng lẽ hiện trong mơ.
Khi
đã mỏi cánh chim ngừng phiêu bạt,
Quay
tìm về bóng mát thuở còn thơ,
Trong
ký ức giữa khung trời đổ nát,
Có
dòng sông máu lệ tháng năm chờ.
Rồi
cả nước một ngày xuân rét mướt,
Con
sông tôi, ai ngăn trở tôi về?
Những
hận thù, những thói đời bạo ngược,
Đốt bừng lên làm ánh sáng đam mê!
Tôi ở lại với quê hương buồn bã,
Chí quật cường còn dấu kín trong tim,
Dòng sông đó như thành sầu hóa đá,
Trời tang thương chưa định hướng nao tìm.
Lê Phương Nguyên
Quy Nhơn, 1976
