1601. LỮ QUỲNH Bao Nhiêu Năm, Rồi Cũng Chỉ Là Khoảnh Khắc

Lữ Quỳnh

Bao Nhiêu Năm,

Rồi Cũng Chỉ Là Khoảnh Khắc

 Trịnh Công Sơn 

bản vẽ đinhcường, cho tập 

Ca Khúc Trịnh Công Sơn - An Tiêm 1967

in lại trên Le Monde, 4. 4. 2001, bài của Jean- Claude Pomonti

Gửi Phi Long và các bạn còn, mất một thời.
Nhân kỷ niệm 14 năm ngày mất của Trịnh Công Sơn.

Lần nào về cũng thế, tôi dành ngày đầu tiên đến thăm anh. Và lần nào cũng thế, Xí ra mở cổng với câu chào cậu mới về, rồi trong lúc tôi thắp một cây hương cho anh, Xí pha xong tách cà phê đặt trên chiếc bàn nhỏ cạnh chỗ ngồi. Bàn thờ anh lúc nào cũng đầy hoa với vài chai rượu mà lúc sinh thời anh thường uống. Chiếc PC màu nắng không còn thấy ở cạnh, có lẽ nó được cất đi để mở rộng cửa thông ra phòng trước, vừa kê sẵn chiếc bàn dài với ghế để tiếp khách. Cũng gần tới sinh nhật của anh rồi.

Tôi ngồi nhìn chân dung anh, một trong số ảnh từng được cùng nhau xem để chọn in catalogue trong những lần triển lãm với Đinh Cường và các bạn. Bức ảnh hôm nay, sau gần mười một năm, thêm màu thời gian và khói hương trở nên buồn bã thế nào.

Cây hương tỏa khói, đang lụn dần.

Đêm cuối trước khi rời quê hương cách nay mười mấy năm, tôi đã không ngồi với anh. Đó là một đêm Sài Gòn mưa lớn, tôi với Tôn Thất Văn và bạn bè ngất ngưởng trong những tiệc rượu tiễn đưa, nối nhau từ quán này qua quán khác. Sáng hôm sau từ phi trường tôi áy náy gọi về chào anh, anh chúc tôi lên đường và tôi hẹn anh sẽ trở về sớm. Sài Gòn không còn mưa, nhưng bầu trời ở phi trường hôm đó thật ảm đạm.

Nợ anh một ly rượu giã từ, để mãi xót xa, khi nghe bạn bè kể lại, trong những lần gặp nhau, anh thường trách tôi, tại sao phải ra đi. Trách tôi không phải vì không có người đi lang thang với anh trong thành phố lúc bốn năm giờ sáng, nhìn những bếp lửa hồng của người lao động mở hàng sớm bên đường. Trách tôi không phải vì không biết gọi cho ai lúc nửa đêm để chỉ kể về một giấc mơ. Trách không phải từ nay không còn thỉnh thoảng ghé nhà uống rượu nghe cháu Hải chơi guitar classique. Cũng không phải ngồi với nhau trên sân thượng lúc bốn giờ sáng chờ ngày ửng hồng để ra quán miến gà đường Lê Thánh Tôn, không phải để ăn, mà để nhìn thành phố chuyển động trong đôi mắt nồng nàn của một thiếu phụ trẻ. Rồi đến studio của anh Đinh Cường.

Tôi biết anh trách tôi vì anh nghĩ rằng tôi sẽ không hạnh phúc ở xứ người. Tôi làm sao vui được khi thiếu bằng hữu chung quanh. Ở nơi đó tôi sẽ san sẻ với ai những niềm vui nỗi buồn. Tôi phải làm việc mỗi ngày nhiều hơn tám tiếng để tồn tại. Tôi sẽ không còn tiếng cười vui của những buổi trưa uống rượu vang, nghe Xu kể chuyện tiếu lâm ở tầng bảy Saigon Center. Từ nay trên đất khách làm sao tôi đón được giao thừa như ở Việt Nam. Nhớ những năm cũ, anh thường ghé tôi sau khi đón giao thừa ở nhà, ngồi uống với nhau ly rượu đầu năm lúc hai giờ sáng. Anh thường lên nhà với Tịnh. (Tịnh còn nhớ không một giao thừa năm 1986 (?), không nhớ âm lịch là năm gì, Tịnh lái xe đưa anh Sơn và Hà qua quận 8, lên nhà mình lúc bấy giờ ở tầng 2 chung cư Phạm Thế Hiển, mang theo chai Ararat hiếm hoi, uống với nhau một ly rồi về). Ôi cái thời nghèo khó mà ấm áp làm sao. Cúng giao thừa bằng một bình hoa cau rẻ tiền, mà xúm nhau khen là hoa trắng ngần quá đẹp. Chiếc bánh chưng mà cứ mỗi sáng ba mươi tết hằng năm, anh Đinh Cường trên chiếc mobylette đem cho. Các cháu giờ đây tuổi đã trên dưới bốn mươi vẫn nhớ các anh mỗi lần nhắc những kỷ niệm.

Mười một năm cũng chỉ là khoảnh khắc thôi. Đến một tuổi nào đó người ta sẽ nghĩ về thời gian như ngắm một mặt sông phẳng lặng, tưởng nó ngừng trôi mà thực ra đang âm thầm chảy. Ở một tuổi nào đó người ta sẽ lần lược mất đi những người bạn. Chỉ mất đi mà không có sự bù đắp. Một hôm anh Đinh Cường gửi cho tôi tấm ảnh chụp chung, trong đó hai người bạn thân thiết đã ra đi, với giòng chữ chỉ còn lại chừng này, thôi hãy giữ mình và sống như từng sống với nhau. Lời anh làm tôi bần thần mãi.

Mười một năm. Tấm ảnh anh được cắt ra từ bìa sau một cuốn sách, đặt khiêm tốn trên kệ sách phòng tôi. Một góc nhỏ dành cho anh. Không hương, không hoa. Chỉ có chiếc ly thủy tinh và chai Black Label, chập chờn ngày tháng cũ….

Lữ Quỳnh
San Jose, 3-2012
(cập nhật 3-2015)

Lữ Quỳnh, Nguyễn Quốc Thái, Trần Xuân Kiêm & Phi Long.
(tháng 4-2014)