1483. THƠ TÌNH MÙA LỄ TÌNH NHÂN Thân Trọng Sơn chuyển ngữ

TÌNH YÊU

ADONIS

( Lebanon / Syria )

Con đường và mái nhà đều yêu thương tôi

Người sống và người chết

Và cái chum đất sét đỏ trong nhà

Được nước yêu thương.

Người láng giềng yêu thương tôi

Cách đồng, sân đập lúa, ngọn lửa.

Cũng yêu thương tôi là những cánh tay lam lũ

Làm cho thế giới tốt đẹp hơn

Chẳng được tưởng thưởng gì cũng hân hoan.

Và những mảnh vương rải đây đó

Bứt ra từ lồng ngực còm cõi của anh tôi

Mảnh thịt da khuất sau những gié lúa mùa gặt

Tựa như những viên hồng ngọc

Còn đỏ hơn màu máu đỏ tươi.

Thần yêu thương sinh cùng lúc tôi ra đời

Yêu thương sẽ ra sao khi tôi không còn nữa?

SỰ LẨN TRỐN CỦA CÁC MÙA

ANDRÉE CHEDID

( Pháp / Ai cập )

Tôi từng yêu em

Trong cơn giông của nhựa

Tôi đang yêu em

Trong bóng tối của năm

Tôi từng yêu em

Trong khu vườn bình minh

Tôi đang yêu em

Lúc tháng ngày tàn tạ

Tôi từng yêu em

Trong vầng dương hối hả

Tôi đang yêu em

Trong bóng chiều bao dung

Tôi từng yêu em

Trong ánh chớp lời nói

Tôi đang yêu em

Trong cửa ngõ ngôn từ

Tôi từng yêu em

Trong cơn bốc đồng mùa xuân

Tôi đang yêu em

Trong sự lẩn trốn của các mùa

Tôi từng yêu em

Ngay trong lòng cuộc sống

Tôi đang yêu em

Tại nơi cổng thời gian.

Tranh Đinh Cường

GẶP GỠ (*)

BORIS PASTERNAK

( Nga )

Tuyết rơi ngập kín cả đường

Mái ngói nhà nhà tuyết phủ

Anh vừa đứng dậy duỗi chân

Em đứng bên ngoài khung cửa.

Em khoác chiếc áo mùa thu

Không giày, không cả nón mũ

Chừng như em đang phấn khích

Chống chọi cơn rét co ro.

Xa xa, hàng rào, cây cối

Chìm dần trong bóng tối mờ

Em đứng nép mình trong góc

Dưới màn tuyết trắng âm u.

Luồn theo hai bên tay áo

Nước chảy từ tấm khăn vuông

Trên mái tóc em, rất nhỏ

Lấp lánh từng giọt tuyết sương.

Dáng người và cả khuôn mặt

Áo mùa thu với khăn choàng

Hình ảnh của em rất thật

Đang được chiếu sáng rỡ ràng.

Trên đôi mi em tuyết ướt

Mắt em thoáng một nét buồn

Chỉ qua từng đường nét nhỏ

Em đà hiển hiện toàn thân.

Bút sắt nhúng vào hoá chất

Bằng cả nghệ thuật tuyệt vời

Tim anh có ai đã khắc

Hình em từng nét rạng ngời

Đường nét đơn sơ khiêm tốn

Vẫn còn lưu giữ rất lâu

Dẫu đời chua cay ác độc

Cũng không phai nhạt sắc màu.

Vào đêm tuyết lạnh hôm ấy

Thế là mọi thứ nhân đôi

Mặc ai phân chia ranh giới

Giữa hai chúng mình em ơi.

Ta là ai, từ đâu tới

Và rồi cũng phải ra đi

Nếu qua chuỗi ngày hiện tại

Chỉ còn những tiếng thị phi.

( * nhan đề dịch theo bản tiếng Anh. Tham khảo nguyên tác tiếng Nga, bài này có tên là Cвидание, HẸN HÒ )

KHI ANH NGỦ

JACQUES PRÉVERT

( Pháp )

Đêm anh ngủ yên giấc

còn em cứ thao thức

em nhìn anh ngủ ngon

mà lòng thấy đau buồn.

Mắt anh nhắm thân anh to lớn duỗi dài

Trông ngộ nghĩnh nhưng lại làm em khóc

và bỗng nhiên anh bật lên cười

anh cười vang khi vẫn còn thiếp ngủ

anh ở đâu ngay trong giờ phút đó

và thực ra anh đã tới nơi đâu

chắc là cùng một cô nào khác

đến một xứ nào khác thật xa

và anh đang cười về em với cô ta.

Đêm anh ngủ yên giấc

còn em cứ thao thức

em nhìn anh ngủ ngon

mà lòng thấy đau buồn.

Khi anh ngủ em nào biết anh có yêu em

anh thật gần mà như xa biết mấy

em lõa thể nép sát người anh đấy

mà tưởng chừng như không ở bên anh

thế nhưng em vẫn nghe tim anh đang đập

em đâu biết nó có đập vì em

em không biết gì em không biết nữa

em chỉ muốn tim anh ngừng đập

nếu mai kia anh không còn yêu em.

Đêm đến anh nằm mơ

còn em cứ thao thức

em nhìn anh nằm mơ

điều đó làm em khóc.

Đêm nào em cũng khóc suốt đêm

còn anh cứ nằm mơ và mỉm cười

nhưng điều đó không kéo dài được nữa

rồi đêm nào chắc chắn em sẽ giết anh

những giấc mơ của anh sẽ kết thúc

và bởi em rồi cũng sẽ tự sát

chứng mất ngủ của em sẽ chấm dứt luôn

thi thể hai chúng ta sẽ hợp lại

ngủ cùng nhau trên chiếc giường lớn của đôi ta.

Đêm đến anh nằm mơ

còn em cứ thao thức

em nhìn anh nằm mơ

điều đó làm em khóc.

Kìa trời sáng và đột nhiên anh thức giấc

và với em anh chợt nở nụ cười

anh mỉm cười với ánh nắng mặt trời

và em không nhớ về đêm tối nữa

anh lại nói những lời quen thuộc

“ Đêm qua em ngủ có ngon không”

Và em trả lời như đêm hôm trước

“Vâng anh yêu em đã ngủ rất êm

Và đã mơ về anh như từng mơ hằng đêm”.

Tranh Nguyễn Trọng Khôi

ĐOẠN RỜI MỘT LÁ THƯ  

JAROSLAV SEIFERT

( Cộng hoà Séc )

Mưa suốt đêm tạt vào cửa sổ

Không thể nào ngủ

Tôi trở dậy bật đèn

Ngồi viết một lá thư.

Nếu tình yêu có thể bay xa

Điều tất nhiên chẳng xảy ra

Và nó cũng không mấy khi ở gần mặt đất

Hẳn nó sẽ cảm thấy mê say được ấp ủ

Trong cơn gió nhẹ thoảng qua.

Nhưng giống như những con ong giận dữ

Dồn những chiếc hôn ghen tị

Trên cơ thể con ong cái ngọt ngào

Và một bàn tay nóng vội

Níu chặt những gì có thể với tới

Và lòng khao khát thì chẳng hề suy giảm

Ngay cả cái chết cũng có thể xảy ra

trong khoảnh khắc hân hoan

mà không hoảng sợ 

Nhưng nào ai đã một lần tính được 

Bao nhiêu yêu thương gởi gắm

Trong đôi vòng tay rộng mở.

Những lá thư gửi cho phụ nữ

Tôi vẫn chuyển qua cánh chim bồ câu

Ý thức tôi vẫn luôn sáng tỏ

Chẳng bao giờ nhờ cậy diều hâu

Và cũng không nhờ chim ó đâu!

Dưới ngòi bút tôi thơ không còn bay nhảy

Và như giọt lệ đọng lại nơi khóe mắt

Con chữ còn treo lại đàng sau.

Và cuộc đời tôi, đến thời kỳ cuối,

Giờ chỉ là chuyến hành trình hối hả trên con tàu:

Tôi đứng trong toa, bên cửa sổ

Ngày qua ngày

Chạy ngược về quãng thời gian qua

Để lẫn vào đám bụi mờ u sầu

Có nhiều lúc tôi bất lực nắm lấy

Cái phanh cấp cứu của con tàu.

Có lẽ sẽ thêm một lần tôi bắt gặp

Nụ cười một người phụ nữ,

Đọng lại nơi mí mắt

Như một cánh hoa héo hắt.

Có lẽ tôi sẽ còn được phép

Gởi đến đôi mắt nàng ít nhất là một nụ hôn

Trước khi chúng lạc mất trong bóng tối đen.

Có lẽ sẽ thêm một lần tôi nhìn thấy

Một mắt cá chân thon nhỏ

Nổi lên như viên ngọc

Toát ra vẻ dịu dàng ấm áp,

Khiến tôi gần như nghẹt thở vì khát khao.

Bao nhiêu điều con người đành bỏ lại phía sau

Khi chuyến tàu dửng dưng tiến lại gần

Ga Quên Lãng

Với khu vườn lan nhật quang lung linh mờ ảo

Trong hương hoa mọi thứ đều bị lãng quên

Kể cả tình yêu nhân thế.

Đây đã là ga cuối:

Con tàu không đi xa hơn.

CHẠM CÁNH THIÊN THẦN

MAYA  ANGELOU

( Hoa Kỳ )

Chúng ta, thôi không quen dũng cảm,

Đoạn lìa hẳn mê say,

Sống cuộn mình trong cái vỏ đơn côi,

Cho đến khi tình yêu rời ngôi bảo tháp

Hiện ra trước mắt.

Giải thoát ta đưa về cuộc sống.

Tình yêu đến

Chở theo bao hạnh phúc ngất ngây

Hoài niệm hoan lạc cũ

Hồi ức đau thương xưa

Tuy nhiên nếu ta bạo dạn

Tình yêu tháo gỡ xiềng xích hãi sợ

Từng trói buộc hồn ta.

Ta dứt được thói e dè

Trong niềm phấn khích của hào quang tình ái

Ta mạnh dạn không còn sợ hãi

Và bất chợt ta sẽ nhận ra

Rằng tình yêu trang trải hết cho ta

Bây giờ và mãi mãi.

Chỉ có tình yêu

Mới ban cho ta tự do.

TIẾNG EM CƯỜI

PABLO NERUDA

( Chile )

Nếu em muốn cứ lấy đi không cho anh thức ăn,

Lấy đi cả không khí, nhưng

Đừng lấy đi tiếng em cười khỏi anh.

Đừng lấy đi đoá hồng,

Nụ hoa em đã hái

Giọt nước bất chợt

Vui mừng bắn toé ra

Con sóng bạc

Tình cờ hiển lộ nơi em.

Cuộc đấu tranh gian lao và anh trở về,

Với đôi mắt mệt mỏi

Vì nhiều lúc đã phải nhìn

Trái đất chẳng hề thay đổi

Nhưng khi tiếng em cười

Vang vọng lên không trung tìm kiếm anh

Nó đã mở ra cho anh tất cả

Cánh cửa của nhân sinh.

Em yêu, trong giờ phút đen tối nhất,

Tiếng em cười bật ra,

Và nếu bất chợt

Em thấy máu anh nhuộm bẩn

Gạch đá con đường,

Thì em hãy cười lên, vì tiếng em cười

Sẽ là thanh kiếm mới

Trong tay anh.

Bên cạnh biển trong mùa thu,

Tiếng em cười hẳn sẽ làm cuộn lên

Dập dồn sóng bạc.

Và, vào mùa xuân, em yêu,

Anh muốn tiếng em cười giống như

Đoá hoa anh hằng chờ đợi,

Đoá hồng xanh vọng tưởng quê hương.

Em hãy cười nhạo buổi tối,

Cười ban ngày, cười ánh trăng,

Hãy cười nhạo những con đường

Ngoằn ngoèo trên đảo,

Hãy cười nhạo chàng trai vụng về

Đang yêu em.

Nhưng khi anh

Mở mắt rồi nhắm lại,

Khi anh bước ra đi,

Khi anh bước trở về,

Em có thể khước từ anh thức ăn, không khí,

Ánh sáng, mùa xuân,

Nhưng đừng bao giờ lấy đi tiếng em cười,

Vì anh sẽ chết mất, em ơi!

Tranh Đinh Cường

BÀI 13

VU KIÊN   ( YU JIAN)

( Trung Quốc )

Tôi nhìn thấy đoá hồng

Điều này có nghĩa

Là tôi thấy đoá hồng

Trên cành của nó

Tôi nhìn thấy đoá hồng

Điều này có nghĩa là

Chẳng phải một thiếu nữ

Trong phòng trang điểm

Đấy là hai khái niệm

Hoàn toàn khác biệt nhau

Khi bạn thấy đoá hồng

Cái bạn thấy chính là đoá hồng

Khi bạn thấy một thiếu nữ

Cái mà bạn thấy

Là  cặp vú tròn

Hoặc bờ vai cũng rất gợi cảm

Chỉ có đôi mắt một thạc sĩ văn chương

Mới nhìn mà không thấy cái vú

Mới nhìn mà không thấy bờ vai thiếu nữ

Mới tưởng cô thiếu nữ trên đại lộ mùa hè

Là đoá hồng với những cái gai.

TÌNH YÊU ĐÍCH THỰC

WISLAWA SZYMBORSKA

( Ba Lan )

Tình yêu đích thực. Có bình thường không nhỉ

Có nghiêm túc, có thực tế hay không?

Thế giới được gì từ hai người

Tồn tại trong một thế giới riêng tư?

Họ tôn vinh nhau chẳng bởi lý do nào

Chỉ ngẫu nhiên được chọn từ hàng triệu người, họ vẫn cứ tin

Rằng chuyện ắt phải xảy ra thế thôi – mà để được cái gì vậy ?

Chẳng được  gì cả đâu.

Một tia sáng từ nơi nào chẳng biết

Sao chỉ chiếu vào họ mà không ai khác hơn?

Liệu điều này có vi phạm lẽ công bằng ? – Vâng.

Liệu có phá vỡ những quy tắc đã được kiên trì xây dựng,

Có vứt bỏ đạo đức từ ngọn nguồn hay không ? – Cả hai điều đều đúng.

Hãy nhìn vào cặp đôi hạnh phúc

Giá như họ cố giấu đi một chút

Vì bè bạn mà làm ra vẻ buồn phiền

Hãy nghe tiếng họ cười – thật là xúc phạm      

Ngôn ngữ họ dùng – tưởng như là dễ hiểu

Và những cử chỉ nghi thức cỏn con của họ,

- Những thủ tục khéo léo đối xử với nhau-

Hẳn là một âm mưu sắp bày sau lưng nhân loại!

Mọi chuyện sẽ đi về đâu, thật khó mà đoán được

Nếu ai cũng nhìn gương họ mà làm theo

Tín ngưỡng và thơ ca biết trông cậy vào đâu

Điều gì sẽ được  nhớ ghi? Điều gì bị từ khước?

Liệu có ai muốn sống trong vòng giới hạn vây quanh?

Tình yêu đích thực. Có thật là cần thiết?

Lịch sự và khôn ngoan khuyên ta lặng lẽ vượt qua

Như một vụ tai tiếng của giới quyền quý xa hoa.

Những đứa trẻ tuyệt vời không cần có nó mới sinh ra

Nó không thể làm hành tinh dày đặc người trong cả triệu năm nay

Nó xuất hiện, chuyện thật hiếm hoi thay.

Hãy để cho những người

Chưa hề tìm thấy tình yêu đích thực

Cứ nói mãi rằng tình yêu đó không tồn tại bao giờ

Tin như thế sẽ giúp họ sống và chết nhẹ nhàng hơn.

Thân Trọng Sơn

chuyển ngữ