Trương Văn Dân
Về với hư không
Trương Văn Dân và Elena |
…Cùng
với sự xuất hiện không được chào mời của cơn ho, tôi vừa được nhắc nhở rằng cái ngày cuối cùng sắp đến. Giây phút hiếm
hoi, chỉ xuất hiện một lần duy nhất và cũng là lần cuối cùng của một kiếp người.
Có ai đó nói rằng một người sắp chết thường nhìn thấy
toàn bộ cuộc đời của mình trong những phút giây chớp nhoáng cuối cùng. Còn tôi,
tôi chẳng nhìn thấy gì rõ rệt. Chỉ thấy
những xáo trộn của một chuyển hoá, như những bức ảnh trong một cuốn phim
quay nhanh mà không có hình thù nào rõ nét.
Tôi là ai?
Là con Gấm? Là đứa
bé bị đời bạc đãi, là người con gái trôi
sông lạc chợ, bám víu vào những cuộc hôn nhân, thực chất là những bè gỗ mục, chấp
chới giữa dòng chảy xiết? Tôi là kết tinh của sự bất hạnh hay là người đàn bà
được yêu, được vỗ về, che chở để có thể tự cho mình là người hạnh phúc nhất trần
gian? Tôi là một, hay là tất cả những hình ảnh phản chiếu từ những chiếc gương
xung quanh mình do cuộc đời sắp đặt: Tôi phản chiếu thành bóng trên gương và
bóng phản chiếu lên những tấm gương khác, tạo thành những chuỗi hình ảnh vô
cùng, vô tận. Phản chiếu của phản chiếu, hình ảnh của hình ảnh cùng với tiếng vọng
của âm thanh có pha lẫn giọng cười, tiếng khóc?
Nhiều ý nghĩ trôi
qua mà thực sự tôi chẳng biết mình là ai. Có lẽ xưa nay tôi chỉ nhìn tôi qua những
ảo ảnh và nhận biết diện mạo của mình qua ánh mắt phán xét của tha nhân. Tất cả
thực ảo lẫn lộn. Không thể phân biệt. Không có khởi đầu, không có kết thúc.
Không có trung tâm, không có ngoại giới. Chỉ có một chuỗi hình ảnh, âm thanh,
mùi vị, ý nghĩ, hành động liên tục nối tiếp nhau với trùng trùng nghiệp chướng.
Và trong cái vòng xoay của màn luân vũ
quay cuồng tôi đã thành người như mọi người, như mong muốn của đời… phản kháng hay tuân phục
theo ý chí của gia đình và bối cảnh xã hội.
Tôi đã mang trên người vô vàn cảm xúc, buồn giận, yêu thương, ngọt ngào, cáu gắt
... và tâm trạng liên miên hoán đổi. Liên miên biến hoá. Tôi đã thích ứng, đổi
thay…và cuối cùng mọi thứ trộn lẫn, chẳng có gì nguyên vẹn, như thể chưa từng tồn
tại một ý nghĩ, một tư tưởng hay hình hài gì…mà chỉ có những chuyển đổi nối tiếp
nhau rồi mờ nhạt thành một thứ vật chất và tâm linh hỗn độn.
Tôi là ai? Là hình
thể của giây phút hiện tại hay tập hợp của muôn vàn khuôn mặt, trong quá khứ, vị
lai, mang đủ hạnh phúc, khổ đau, tài hoa, mê muội, sức khoẻ
và bệnh tật rồi bây giờ chuẩn bị bước
vào cõi vô sinh vô diệt?
Trước đây, qua các
truyện cổ tích tôi đã mong được trường sinh bất tử. Các truyện thần thoại mê hoặc
tôi. Nó làm tôi mơ mộng và lãng mạn. Chỉ
đến khi bệnh tật tôi mới nhận thức
được rằng, như tất cả mọi vật thể, mỗi ngày trôi qua thì tôi cũng đang tiến gần
đến sự huỷ diệt. Mỗi ngày…tôi đang bước đến gần ngôi mộ của mình. Con Gấm ngày
hôm qua khác với con Gấm ngày hôm nay,
và lúc này, lúc sau, nó sẽ đổi khác…Mỗi thời khắc trôi qua là con Gấm sống và tự
giết chết một phần của chính mình. Những tế bào này chết, những tế bào khác
sinh ra. Con Gấm thay đổi, tự bác bỏ, tự mâu thuẫn, tự hoài nghi giữa đúng và
sai, giữa chân lý và sai lầm…và đó chính
là sự trưởng thành, là sự hoà nhập vào hiện thực cuộc sống thiên hình vạn trạng.
Một cơn ho chí tử nữa vừa ập đến.
Ngực tôi như muốn nổ bùng.
Và đất trời yên ắng
bỗng chao đảo như sụp đổ.
Nó sẽ vỡ từng mảng và đổ ụp xuống trần gian.
Tôi còn bao nhiêu thời gian nữa ?
Từ đây đến “đó” còn bao xa ?
Những thời khắc
còn lại mình sẽ phải làm gì ?
Hỏi thế nhưng tôi
bỗng nhận ra là mình chẳng còn gì để làm nữa cả, vĩnh viễn chẳng còn gì
để làm nữa cả.
Bây giờ không.
Ngày mai không.
Mãi mãi sẽ không.
Tôi hít một hơi dài và thấy lòng nhẹ hơn bao giờ hết. Tất
cả mọi vật dường như hoà nhập vào trong tôi và chỉ trong giây lát mọi băn khoăn
lo nghĩ bỗng tan biến như mây khói. Một niềm vui, phấn khởi vươn tới một chuyển
hoá mới mẻ bỗng xuyên suốt và bừng nở trong người tôi. Trong giây phút tôi thấy
mình sắp được giải thoát. Thoát khỏi chính mình. Thoát khỏi mọi hệ luỵ của đời
mình. Nhẹ hẳn người đi, tôi thấy một cái gì lâng lâng, như một niềm sảng khoái
chưa từng thấy. Trái tim và da thịt tôi như bừng sáng, như vừa hiểu là mình sắp
bay qua tuyệt vọng.
Thái độ trầm tĩnh và
sung sướng ấy làm cho chính tôi cũng phải ngạc nhiên.
Ngước mắt nhìn mây
trắng trên bầu trời xanh lơ, lấp loáng sau những vòm cây lòng tôi bỗng dâng lên một cảm xúc lạ lùng. Gió lay động lá cành,
như một vật xúc tác, một cái nút điện mà lâu nay tôi từng mò mẫm trong bóng tối
đã bật sáng cho thấy tâm mình bình lặng, xua tan bóng tối sợ hãi.
Bỗng dưng tôi tưởng như chính mình đang bồng bềnh bay trong một cõi mà thời gian không còn
ý nghĩa. Bản hòa tấu thánh thót của chim chóc, sâu bọ dọc bờ sông như
không làm tan biến đi cái tĩnh lặng của thinh không mà chỉ làm sâu thêm cái tĩnh lặng thăm thẳm
của tâm linh. Một cảm giác thanh thản lan khắp cơ thể. Bất chợt, tôi thấy mình
bay lên cao. Lên cao. Trước mắt tôi là một nơi chốn lạ lùng. Tôi chưa bao giờ đến
đây nhưng cảm thấy vùng không gian xung quanh này đang bao bọc lấy mình bằng một
sự thân mật khác thường. Cứ như thể mỗi
khoảng tối sáng đều đang thể hiện sức hút của nó, giống như sức hút của lỗ đen
với các hành tinh trong vũ trụ và nó chi phối mọi chuyển động của mình.
Chỉ đến khi tỉnh táo vì bắt đầu giữ được thăng bằng tôi mới
quay nhìn cảnh vật chung quanh. Tôi lần lượt nhìn các thành phố…. Sài Gòn, Hà Nội…Bắc
Kinh, Thượng Hải, Bangkok hoa đèn rực rỡ…. Tôi thích thú ngắm các đỉnh của dãy
Hy Mã Lạp Sơn, nhìn những dải băng chảy dài theo dốc núi, ngắm các thác nước bọt
tung trắng xoá, đổ ào ào từ đỉnh cao xuống
các thung lũng. Tôi nhìn thấy dòng Mêkông uốn khúc, trắng như một dải lụa giữa
trời xanh, chỉ tiếc là sự phấp phới đã bị gián đọan bởi những nút gút xù xì, có
lẽ đó là những con đập Tiểu Loan, Mạn Loan bên Trung Quốc hay các thanh chắn nằm
trên lãnh thổ Thái Lan, Cam Bốt hay trên
đất nước Triệu Voi. Ở rải rác trên triền núi tôi còn thấy các tu viện hay những
ngôi nhà xinh xắn nằm giữa vách đá chon von, như ẩn mình trong khe núi rộng. Và
bao trùm lên tất cả là một màu của núi rừng xanh ngắt, tràn đầy sức sống và niềm
vui. Lần đầu tiên trong đời mình tôi thoát khỏi cái thế giới bé nhỏ và chật hẹp
của mình. Tôi không thể không nhìn mà không thấy lòng ngây ngất. Có lẽ hàng
ngàn năm nay các dinh lũy khổng lồ của tạo hoá vẫn ngự trị trên thế giới này mà
tôi nào hay biết. Vũ trụ to rộng ngoài sức tưởng tượng. Mà nếu không có được
chuyến bay thật tình cờ này chắc hẳn tôi chỉ có thể tan rữa trong các nấm mồ và không bao giờ biết là cái thế giới này vẫn
còn bao điều diệu kỳ và huyền bí.
Sự hiện hữu của tôi trước đây chỉ trôi qua trong một
không gian bé tí, chỉ vừa đủ để chui ra chui vào, bước qua bước lại.
Giống như một kẻ quen nghe những âm thanh u uất của độc
huyền cầm, rồi, bất ngờ, choáng váng trước dòng thác âm thanh của một dàn nhạc
khổng lồ.Tâm hồn tôi rạo rực, như rung lên theo từng cung bậc và màu sắc mờ ảo
mà thiên nhiên vừa hé ra cho thấy. Tôi
nghe, tôi nhìn không chán mắt.
Gió lồng lộng.
Tôi chợt nghe từ
trong không gian có những tiếng lùng bùng, khi thưa thớt, khi dồn dập. Tôi ngẩn
ngơ vì chưa biết đó là âm thanh gì, nhưng có lẽ đó không phải là tiếng sấm. Bởi
nắng còn chiếu sáng. Chói chang. Nắng. Gió. Cuối cùng tôi mở được cánh cửa bước
vào khoảng không và bám vào một áng mây.Tựa mình vào đó tôi đắm mình trong cảm
giác êm ấm hoàn toàn mới mẻ. Tôi vẫn nhìn xung quanh với một sự háo hức kỳ lạ.
Tôi ngắm không chán mọi cảnh vật đang hiện ra trước mắt. Dường như chẳng còn ý
nghĩ nào của tôi quay về quãng đời xưa
cũ. Về quá khứ hay những gì đã trải qua. Tôi chẳng còn nhớ gì đến làng mạc, quê
hương, ngay cả cái tôi hôm qua của mình cũng
quên hết. Tôi nhìn như uống cạn đến giọt cuối cùng cái màn hình vĩ đại đang đổi màu, và sự ngất ngây đó đang
làm tiếng đập trái tim của tôi trở nên âm vang và mạnh mẽ hơn.
Tôi mê mải chiêm ngưỡng cái sân khấu khổng lồ
và phong cảnh bài trí thay đổi liên tục, hết lớp này đến lớp khác, tầng tầng lớp
lớp.
Có lẽ chưa lần nào
trong đời mình tôi có thể quan sát thiên nhiên chăm chú và tuyệt vời như
vậy.Có lẽ chưa bao giờ tôi đắm
mình trong say mê và xúc động đến thế. Tôi như chỉ hướng thẳng vào thiên nhiên
và hoàn toàn quên bẵng cả thời gian và bản thân mình.
Trong đầu tôi, tâm trí tôi hoàn toàn trống rỗng, và thấy
mình cứ bay như vậy, thoải mái cảm nhận thật đầy đủ là mình không còn lệ thuộc
vào thời gian.Tôi chẳng còn phải tất bật ngược xuôi với những chiếc kim đồng hồ,
cuốn theo tiếng tích tắc vô nghĩa mà đầy thúc
giục của nó rồi vật vờ trôi đi
như con thuyền không mái chèo cuốn theo dòng nước.
Đột ngột tôi thấy
hơi lạnh của độ cao trên thân thể mình. Tất cả xao động. Tất cả biến đổi. Chỉ
có sự nhận thức là mọi chuyển biến đều không tránh khỏi là còn ở lại.Và tôi thả
rơi cái tôi của mình trong cảm giác tự xoá mà không đau đớn, sẵn sàng hoà nhập
và chìm trong mênh mông. Từ trên cao nhìn xuống tôi thấy khói sương.Tất cả núi
sông, thành quách, nhà cửa…dưới trần gian bỗng thu nhỏ lại, dần dần biến mất.
Tất cả chỉ còn là khoảng không. Vô tận và mờ ảo.
Bản ngã, vô ngã sắp
hoà vào đại ngã.
…..
Trương Văn Dân
( Trích tiểu thuyết “Bàn
tay nhỏ dưới mưa”)