Ảnh: Internet
Ồ,
chưa bao giờ tôi thương những con chim như chiều nay.
Tôi
muốn xây lên một nghĩa địa chim giữa thành phố…
(Phạm Công Thiện – Mặt trời
không bao giờ có thực)
Ngày có chút nắng ấm chim
bay về nhiều
tháng ba rồi gần hết mùa đông,
tháng ba nhớ
Phạm Công Thiện, 8 tháng 3
này là hai năm
ngày Thiện mất ở Houston Texas, thời gian
ôi thời gian như tên bay,
ôi chim bay về chiều nay
làm nhớ Phạm Công Thiện
làm nhớ Ngọc Dũng
Ngọc Dũng tự tay đóng mấy
chuồng chim để
ở các góc vườn, anh mất
như vậy là mười ba năm
nay có lần tôi đến thăm chị
thắp cây nhang cho anh
nhìn ra vườn sau mấy chuồng
chim vẫn còn đó buồn hiu
chữ anh ghi và màu sơn
phai nhòa: Phố Hiến - Hưng Yên [1]
Ma vie est triste la terre
va au marché
Mon visage est triste
comme l’oiseau qui ne respire plus
Ce fleuve cette vie tout
éclate en poèmes
Une forêt de poèmes – et
l’ Orient tait sa voix
Đời anh buồn trần gian đi
chợ
Mặt anh buồn như chim
không thở
Cả sông này cả đời này nứt
vỡ thành thơ
Rừng thơ hiện Đông phương
im tiếng [2]
Đọc tình cờ mấy câu thơ của
Phạm Công Thiện
trong số báo Tribu [3] duy
nhất của nhóm sinh viên
Đại học Toulouse-
le- Mirail làm lúc Thiện về dạy
Thiện hay cùng la cà ra đó
: Ici ta veste est encore sur une chaise
Ton paquet de Chesterfield
n’arrive pas à se finir [4]
Thiện đốt thuốc liên hồi
(tiệm bán thuốc lá của Nguyễn ĐìnhThuần
ở Cali. nay có bán thuốc
Chesterfield không hay toàn Craven A)
Thiện thích tranh Paul
Klee Thiện thần tượng Henri Miller
đã viết quyển sách về
Henri Miller [5] trang đầu sách ghi :
tặng Vĩnh Ấn người bạn
thân nhất đời tôi,
người đã cứu tôi sống, đã
chia xẻ kinh nghiệm về Henri Miller
cùng chung với tôi vào những
đêm trắng và những ngày xanh nhất
(ôi, xanh, xanh lá cây),
những ngày đêm thơ mộng vào 1965-1966
và những ngày đêm hoài mộng
vào tháng tám 1969 tại Paris và
Ville d’ Avray ở Sèvres.
Nhớ phim Les Dimanches de
Ville d’ Avray với Cybèle
với nhà thờ con gà, nhớ
nhà thờ con gà Đàlạt
Đàlạt của một thời tuổi trẻ
hàn vi mộng mị và say đắm
tôi gặp Thiện trong một
căn gác thượng đầy chim bay lạc vào
Thiện phải mở thật rộng cửa
sổ để những con chim bay thoát
ra vòm trời cao rộng, ôi
yêu biết mấy những câu thơ của Thiện:
tôi đi đông chìm
trời âm u thung lũng khô
nhiều mây chim bay không nổi [6]
lại nhớ Lê Uyên Phương những
đêm ở quán Lục Huyền Cầm
tiếng đàn và sắc màu lúc
đó sao mà phơi phới như Thiện nói
những ngày mà hoa quỳ rừng
mọc vàng thành phố là những ngày
tôi xuất thần liên miên…
Như những đêm tôi cùng Sơn
cùng Đỗ Long Vân cùng Thiệp
thức trắng trong căn nhà
đường Hoa Hồng với bao nhiêu là xác
bao thuốc Bastos xanh với
những ý tưởng bốc khói bay đi…
bây giờ tháng ba lại về
tháng ba có chút nắng ấm
nhìn những cánh chim mà
thương như tình bè bạn chia xa
người mất người còn sao nhớ
tiếng chưởi thề dễ thương của Thiện
Merde pour moi / merde
pour moi…
Đinh Cường
Virginia, 3 March 2013
[1] Anh ghi Hưng Yên
để nhớ quê của anh nổi tiếng nhãn Hưng Yên
Ngọc Dũng (1931- 2000)
[2] Anh sẽ hiện – J’
apparaitrai (Tribu, p. 40-41)
[3] Tribu là tên một
quán ăn ở Toulouse, lấy làm tựa đề số báo đặc biệt về Phạm Công Thiện, 158
trang do Serge Pey chủ biên, xb dưới sự bảo trợ của trung tâm văn hóa đại
học Toulouse- le –Mirail (cám ơn Đặng Tiến gởi tặng
lại bản chính có lời ghi tặng của Phạm Công Thiện,
trước đó Phạm Văn Đỉnh ở
Toulouse đã scan và gởi cho)
[4] Serge Pey “Quand
on voit le Bouddha il faut le tuer” (Tribu, p. 8)
[5] Henri Miller –
Phạm Hoàng xb, Saigon 1969
[6] Vĩnh Ấn- họa sĩ
(1927-2008)- sinh ở Vỹ Dạ, Huế. Sang Pháp từ năm 1951
[7] Ngày Sanh Của Rắn
- thơ Phạm Công Thiện, An Tiêm xb Saigon 1966
Trần Thi tái bản, California 1988
Phạm Công Thiện qua trí nhớ
Tranh Đinh Cường
Sơn đầu trên giấy plast 22" x
24"
NGƯỜI VÀ CHIM Tranh Đinh Cường
Sơn dầu trên giấy (Để nhớ Phạm Công
Thiện)
Bìa TRIBU Số Phạm Công Thiện
Toulouse 1984
PAUL KLEE CHIM
Màu nước trên giấy
THANH TUỆ - BỬU Ý - VĨNH ẤN
Paris 1989
Thơ Phạm Công Thiện
Phương (Lê Uyên) phổ nhạc và
trình bày