40 năm thơ Việt hải
ngoại (43):
Đ I N H C Ư Ờ N G
Nguồn:
vanviet.info
Nếu
bạn muốn tìm thấy diễn tiến của đời sống một nghệ sĩ, bạn bè, thăng trầm của số
phận dân tộc, thì thơ Đinh Cường là một trong những bằng chứng. Đôi khi, về mặt
nghệ thuật, những bằng chứng đẹp nhất.
Đinh
Cường, và những người như ông, như Dương Nghiễm Mậu, thuộc thế hệ cuối cùng của
một giai đoạn trang nhã. Mặc dù là họa sĩ nổi tiếng, ông ít được biết tới như một
nhà thơ. Thật ra, ông làm thơ từ sớm và vẫn viết không ngừng cho đến những ngày
cuối đời ở Hoa Kỳ.
Đinh
Cường dường như không có ý định làm một nhà thơ. Ông chỉ ghi chép bằng phương
cách ấy, vì phương cách khác không thích hợp bằng. Tất nhiên, còn hội họa,
nhưng đó là thể hiện khác. Vì vậy đây là trường hợp hiếm có. Người quan sát
tinh tế các mối quan hệ thân mật; và bất ngờ giữa những dòng kể dịu dàng, bỗng
cực tả bi kịch cá nhân và thời đại mình. Không phải bài thơ nào của ông cũng
hay, nhiều bài chưa chắc đã là thơ, nhưng những bài xuất sắc có thể phát sáng
trên mỗi khúc quanh. Có lẽ ông đã chọn được vị trí cho mình giữa những người
khác, đã chọn đúng điểm đứng như cách một họa sĩ đặt giá vẽ xuống. Quyền lực của
sự đồng cảm là lớn nhất trong thơ Đinh Cường. Có một mức độ căng thẳng giữa nhu
cầu ghi chép sự vật như chúng vẫn thế, và ngọn dao sắc bén của thơ trữ tình.
Nhiều khi ông đã hy sinh cái thứ hai, bỏ qua sự kiểm soát nghiêm ngặt đối với
chữ.
Vì
thơ Đinh Cường chứa nhiều câu chuyện, nhiều tình tiết, nên thế nào chúng cũng
được kết tinh lại một nơi nào đó thành một trong hai hình thức sau đây: hoặc là
thơ hay hoặc là các giai thoại. Tức là chúng sẽ được đọc lâu dài. Một số chúng.
Đinh
Cường, nhất là thời kỳ sau này, có thể làm người đọc nghĩ tới Frank O’Hara ở
New Yok. Cả hai đều mê thơ ca, hội họa, âm nhạc. Cả hai đều viết về nhiều đề
tài và cố gắng đưa vào thơ mình càng nhiều càng tốt các chi tiết, một loại thơ
nhật ký. Nhưng khác với O’Hara, ông không thuộc một trường phái nào, không có
bước rẽ của tính châm biếm. Ông chân phương và Đông phương hơn.
Rất
khó xếp vị trí của Đinh Cường bên cạnh các nhà thơ khác. Những bài thơ liên tục
kế tiếp của ông như những vòng sóng lan rộng trên mặt nước, nhiều gió nhiều ánh
sáng nhiều ảnh.
Văn
Việt trân trọng giới thiệu.
_______________________
Bấm
vào ảnh dưới đây để đọc bài trên trang Văn Việt:
Đinh Cường • Bruxelles – 2008 • Photo by Nguyễn Quang
