Tuesday, March 15, 2016

2180. TRẦN HUIỀN ÂN Nhất nhì tam tứ trong ca dao (Phấn 3)


Ảnh PCH - 2015



Phần 3: NHẤT – NHÌ – BA

Cũng gồm các nội dung: nói về đất nước - con người, phong tục, công việc, thực tế cuộc sống, giao tiếp…

82- Nhất cao là núi Ba Vì
      Thứ ba Tam Đảo, thứ nhì Độc Tôn

Ba Vì: tức núi Tản Viên đã chú thích ở câu 2. Tam Đảo: Dãy núi ở phía bắc Vĩnh Yên và Phúc Yên (Bắc Bộ), cao 1.800m, chạy song song với sông Đáy (LVĐ/VNTĐ quyển hạ phần III tr. 216). Độc Tôn: (?)

83- Hà Nội băm sáu phố phường
      Hàng Mật, Hàng Đường, Hàng Muối trắng xoa
      Thứ nhất là hội Hàng Hoa
      Thứ nhì Hàng Mã, thứ ba Hàng Vàng

Trắng xoa: Nghe như thơ Bút Tre. Hàng Hoa: Hàng Bông, vì phải ép vần với trắng xoa. Một câu khác tuy không sắp xếp thứ bậc nhất nhì nhưng chỉnh hơn và nghe hay hơn:

Hà Nội băm sáu phố phường
Hàng gạo, hàng đường, hàng muối trắng tinh

84- Thứ nhất Cổ Bi, thứ nhì Cổ Loa, thứ ba Cổ Pháp

Xã Cổ Bi nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội, trước đây nổi tiếng là có kiểu đất đế vương. Xã Cổ Loa nay thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội, là kinh đô nước ta thời An Dương vương khoảng nửa sau thế kỉ thứ III trước Công nguyên, hiện còn di tích. Cổ Pháp nay là xã Đình Bảng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, là quê của Lý Công Uẩn, cũng là nơi có lăng tẩm tám vua Lý ( Theo NXK-KTTN tr. 2587)

85- Thứ nhất là chùa Đức La 
      Thứ nhì chùa Bổ, thứ ba chùa Dền

Ba thắng cảnh ở tỉnh Bắc Giang. Chùa Đức La còn gọi là Vĩnh Nghiêm tự, nay thuộc huyện Yên Dũng, vào thời Trần là trung tâm của Phật giáo Việt Nam. Chùa Bổ Đà xây dựng dưới triều  Lê trung hưng , qua nhiều lần trùng tu, là quần thể kiến trúc đẹp ở huyện Việt Yên. Chùa Dền thuộc tổng Thọ Xương cũ, nay thuộc thị xã Bắc Giang, đầu thế kỉ XX bị tháo dỡ, dời xuống cạnh thành Dền (Theo NXK-KTTN tr.2593).