PHẠM CAO HOÀNG
Mang
Viên Long
và Như Những Giọt Sương 
Thật
ra, từ trước đền giờ tôi chỉ chú ý đọc truyện ngắn của Mang Viên Long, không để
ý lắm đến các bài tạp bút của anh. Mới đây, có anh bạn nhà thơ/nhà báo gọi cho
tôi, bàn về nội dung tờ báo anh sắp làm . Anh trình bày qua những chuyên mục của
tờ báo, bất ngờ anh nói với tôi, “Tôi có đọc một số tạp bút của Mang Viên
Long trên internet. Tôi rất thích những bài tạp bút này. Tôi muốn mở hẳn một
chuyên mục cho những bài tạp bút của Mang Viên Long, nhưng tôi không quen Mang
Viên Long., chỉ biết là anh ấy đang sống ở Bình Định. Không biết anh
ấy có đồng ý cho tôi sử dụng những bài viết đó hay không.”. Tôi nói nếu
thích thì cứ mở chuyên mục đó, còn chuyện Mang Viên Long có đồng ý hay không cứ
để đó tôi lo, vì Mang Viên Long là chỗ bạn bè với tôi lâu năm, và anh ấy cũng dễ
tính thôi, không có gì phải băn khoăn. Sau đó, tôi có hỏi ý kiến Mang Viên Long
về chuyện này. Anh vui vẻ nói, “Bài đã đưa lên Internet thì ai muốn sử dụng thì
cứ lấy mà đăng lai, có gì đâu mà ngại.”
Sau
bữa đó, tôi chú ý hơn đến những bài tạp bút của Mang Viên Long. Anh vốn là một
nhà giáo từng dạy học nhiều năm, một nhà văn với hàng chục tác phẩm đã xuất bản, từng
xây dựng các nhân vật trong truyện của mình, nên anh có nhiều kinh nghiệm trong
cuộc sống. Thêm vào đó, cả một cuộc đời anh gặp quá nhiều khó khăn,
quá nhiều đau khổ; có thời gian vào ở hẳn trong chùa để chiêm nghiệm cuộc sống,
nên anh thật sự là một con người từng trải. Những yếu tố này có ảnh
hưởng nhiều đến các đề tài anh chọn, nội dung và cách viết các bài tạp văn. Các
đề tài anh chọn rất gần gũi với cuộc sống thường ngày nên người đọc có thể thấy
mình ở trong đó, dễ chia sẻ với những gì anh muốn trình bày trong bài viết. Văn
phong của anh chững chạc, điềm đạm. Ngôn ngữ anh dùng giản dị, dễ hiểu, và những
ai hiểu được một số từ địa phương anh dùng thì khi đọc sẽ thấy rất thú vị. Đọc
tạp bút Mang Viên Long, người đọc có thể học được một điều gì đó. Đây là điểm
thành công nhất trong các bài viết của anh. Trong bài tạp bút NHỚ LẠI MỘT CÂU HỎI,
ghi lại hoàn cảnh đưa đẩy chính anh- một nhà giáo/nhà văn- trở thành một thợ sửa
ổ khóa/làm chìa khóa, anh viết “Bạn bè thấy tôi hành nghế sửa khóa làm
chìa ở góc phố chợ lấy làm ái ngại cho tôi. Họ không thể ngờ một
nhà giáo / nhà văn như tôi lại rơi vào một hoàn cảnh như vậy. Thật ra, tôi chưa
bao giờ nghĩ rằng mình “khổ” như lời chia sẻ của các bạn. mà vẫn nghĩ điều
gì rồi cũng có thể xảy đến cho chúng ta. Cứ an vui và kiên nhẫn đón
nhận mọi biến đổi của cõi tạm để có niềm hy vọng mà sống tiếp”. Suy
nghĩ của anh trong đoạn văn này trùng hợp với tư tưởng nồng cốt trong các tác
phẩm của nhà văn Đức/giải văn chương Nobel năm 1946, Hermann Hesse, về tính nhất
thể của cuộc đời: sống chết, vinh nhục, xấu tốt, được thua, còn mất, vui
buồn... tất cả đó là cuộc đời, tất cả là một. Đã là con người thì ai cũng trái
qua những cái đối nghịch nhau đó, phải chấp nhận hai mặt đối nghịch đó. Có ai một
đời chỉ có hạnh phúc mà không biết đến khổ đau? Có ai sinh ra mà rồi không chết?
Khi sinh ra đời là đã có mầm mống của sự chết. Vậy thì có gì đâu mà phải sợ hãi
cái chết, vì mình biết trước nó sẽ đến mà. Cùng ý tưởng này, nhà thơ Du Tử
Lê viết, “Đi với về cũng một nghĩa như nhau”. Còn Bùi Giáng cũng
tương tự như vậy, “Thưa rằng ly biệt mai sau. Là trùng ngộ giữa hương
màu nguyên xuân”
Và
còn nhiều nữa. Trong mỗi bài viết, chắc chắn Mang Viên Long muốn tâm sự/ nhắn gửi
một điều gì đó với người đọc. Hy vọng rằng đọc xong cuốn sách, người đọc cảm thấy
vui vì mình đã đọc một cuốn sách đáng đọc.
Phạm Cao Hoàng
Ghi
chú: Bài này được viết cách đây 2 năm. Post lại nhân dịp bạn tôi Mang Viên Long
vừa ra mắt Như Những Giọt Sương tập 3 (PCH).
