Nguyễn Âu Hồng
V ạ i T à u Ô
Vại
(dt) Đồ đựng hình ống. Bằng sành. Bình chân như vại. Công anh làm rể Chương
Đài, ăn hết mười một mười hai vại cà (cd).(1)
Người
Việt ta ở nông thôn ai còn lạ gì vại cà muối, vại dưa cải, vại nước rửa
chân…Nhưng không hiểu từ nguồn gốc nào một vách đá dựng đứng vừa cao vừa rộng ở
vị trí đông-bắc đảo Hòn Tre -Nha Trang (2)lại được gọi là vại: Vại Tàu Ô.
Tàu
Ô (dt) Tàu sơn ô, nguyên là tàu của giặc cướp người Trung Hoa hồi xưa : Giặc tàu ô.(1)
Như
vậy, Vại Tàu Ô là vách đá ngoài hải đảo có liên quan tới Giặc Tàu Ô.
Để xác đinh tọa độ của Vại Tàu Ô, cần
biết rõ bản đồ khu vực biển đảo Nha Trang. Bờ biển Nha Trang như một cánh cung lõm vào đất liền, dây cung
nối từ mũi Kê Gà phía bắc và núi Chutt ( Biệt thự Bảo Đại) phía nam. Ngoài biển,
phía đông, cách dây cung đúng năm cây số là Mũi Nam của đảo Hòn Tre, một hòn đảo
lớn vừa tạo cảnh quan kỳ tuyệt, vừa che chắn, bảo vệ thành phố Nha Trang khỏi
phong ba, bão tố. Đảo Hòn Tre-Nha Trang (2)có chiều dài trênmười cây số từ Mũi
Nam phía tây trải dài ra khơi theo hướng đông-nam đến Mũi Điện ở cực đông. Sao
có chuyện Mũi Nam mà lại nằm ở phía tây ? –Nam đây là gió nam, là mỏm đá hứng
gió nam. Chiều ngang của đảo, chỗ rộng nhất từ Mai Thọ kéo qua Tùng Lâm dài khoảng
hai cây số . Đảo Hòn Tre có núi cao –cao
505m- rừng rậm, hình dáng lồi lõm với nhiều gành đá, vách đá , nhiểu đầm vịnh
và bãi biển. Những đầm vịnh và bãi biển này như những đường cong tuyệt mỹ của
thiên nhiên, đẹp như tranh vẽ, đẹp như trong mơ. Đó là Bãi Trủ-Đầm Già ( ngày
nay là khu du lịch Winpearl) cận tây, bãi Đá Ken-Đầm Báy nằm ở khoảng giữa và giáp
cận đông là Đầm Tre và Bích Đầm. Những đầm vịnh này ăn sâu vào đảo, làm cho khoảng
cách giữa phía nam và bắc tức phía bấc và phía nồm của đảo được thu hẹp chỉ còn chừng ba-bốn trăm
mét.Còn những vách đá, gành đá thì tạo nên cảnh hùng vĩ, nhất là những lúc có
gió lớn sóng đánh mạnh rầm trời như tiếng biển gầm, bọt nước tung trắng xóa.
Ngoài cảnh đẹp trên bờ, Hòn Tre cùng với
Hòn Mun-một hòn đảo phía đông Bích Đầm-Mai Thọ, tạo nên những rạn san hô đa dạng
sinh học, là những “thủy cung” đầy mê hoặc, muôn hình muôn vẻ, trăm hồng nghìn
tía khoe đủ mọi sắc màu dưới đáy biển.
Vại Tàu Ô nằm giữa Gành Trăng và Mũi
Điện tức hướng đông-bắc sát cận đông của đảo Hòn Tre- Nha Trang(2). Đó là một
vách đá, mũi đá thì đúng hơn vì hơi lồi ra, cao độ chừng 50 mét và dài trên 100
mét, toàn khối màu đen, dưới chân sóng
đánh bày ra lớp đá nâu đỏ. Điều đặc biệt
là mũi đá vừa dài vừa cao lại không có những vết nứt gãy nào lớn mà hầu như
nguyên khối. Đi đường biển từ hướng bắc vào, nhìn Vại Tàu Ô trông giống như một
con tàu sơn đen (ô) khổng lồ với ống khói là ngọn hải đăng nằm trên đỉnh Mũi Điện.
Có
hai giả thuyết:
Một,
vì hình khối giống như một con tàu đang gối sóng lại có màu đen nên được gọi
Tàu Ô là tàu sơn ô của bọn giặc cướp người Trung Hoa.
Hai, bọn giặc cướp người Trung Hoa bị
quân nhà Nguyễn thời Gia Long vây khốn dồn vào vách đá dựng. Quân ta chỉ cốt
vây hãmchớ không tấn công trực chiến, cố ý đợi hướng gió chuyển từ nồm sang bấc,
để sóng lừng nhận chìm đoàn tàu của bọn
cướp. ( Ngư dân địa phương biết rõ vào thời điểm nào thìgió đang nồm sẽ bất ngờ
chuyển sang bấc. Khi gió bấc thổi mạnh thì vùng biển đang yên tĩnh từ Gành
Trăng ra Mũi Điện sẽ nổi sóng lừng rất nguy hiểm, sóng dội từ vách đá phủ ngược
ra biển đến năm-bảy chục mét. Bấy giờ, quân ta ở ngoài vùng sóng lừngmới siết
chặt vòng vây vừa nổi chiêng, trống hò la vừa thuận chiều gió tấn công bằng
tên, ná. Quân giặc cướp không phá được vòng vây, bị sóng phủ chìm tàu, chết
không còn một mống). Sau trận chiến nhà vua cho sơn đen vách đá và cho khắc chữ
để nhằm răn đe quân giặc cướp người Trung Hoa.
Nhưng sao không gọi Mũi Tàu Ô mà lại là
Vại Tàu Ô ? Chữ Vại này từ đâu mà ra ?
Theo chỗ chúng tôi được biết thì chữ Vại
có nguồn gốc từ tiếng Chăm: K’vai. K’vai là bờ đá, vách đá ngoài hải đảo giống
như gành nhưng cao to hơn.Tương tự như vậy tiếng Việt có chữ Vàm cũng xuất phát
từ tiếng Chăm: K’vam . K’vam là bờ cỏ, bãi cỏ ven sông như Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ
Tây…Như vậy, K’vai là vách đá lớn ngoài hải đảo; còn K’vam là bờ cỏ, bãi cỏ ven
sông; cả hai cùng từ tiếng Chăm phiên âm ra.
( Cái biết của chúng tôi rất giới hạn, mong các bậc thức giả chỉ giáo).
Vại Tàu Ô là một chứng tích tuy là
truyền thuyết nhưng cũng cho thấy ông cha ta đã vận dụng sự thông thạo phong thổ
để diệt bọn giặc cướp Trung Hoa, giữ vững
biên cương biển đảo.
Đó
là chuyện tuy xưa nhưng không bao giờ cũ. Vì sao? Xin thưa, lịch sử luôn luôn lặp
lại. Bọn giặc cướp Trung Hoa ngày xưa đã bị diệt không còn một mống khi dám xâm
phạm biên cương biển đảo Việt Nam, thì bọn giặc cướp Trung Hoa ngày nay rồi
cũng đi theo vết xe đổ và sẽ đổ nặng hơn. Nương tay lắm thì tha mạng cho vài ba
mống để còn về kể lại cho đám Đại Hán ở Bắc Kinh về nỗi kinh hoàng ở vùng biển
Việt Nam, khi dám “táo tợn” quấy rối “Nam Quốc Sơn Hà”.
NGUYỄN ÂU HỒNG
________________
(1) Từ Điển Tiếng Việt-NXB Từ Điển Bách Khoa-Việt Nam-2010.
(2) Tỉnh Khánh Hòa có hai hải đảo cùng có tên Hòn Tre. Ngoài Hòn Tre-Nha
Trang còn có Hòn Tre-Vạn Ninh. Hòn Tre-Vạn Ninh chỉ cao gần 300 mét, dài 5 cây
số nhưng đã cùng bán đảo Khải Lương-Đầm Môn tạo nên vịnh biển Vân Phong với mây
gió, cảnh sắc tuyệt vời. Cư dân làng Bãi Giếng, cận đông bán đảo Khải Lương, là
những người nhìn thấy mặt trời mọc đầu
tiên trên toàn cõi Việt Nam.
