PHAN
VIỆT THỦY
Nước Úc là quốc gia
đầu tiên
có chương trình tiếng Việt cho toàn quốc:
chương trình tiếng
Việt quốc gia Úc
(Australian Curriculum: Vietnamese)
A. Chương trình
giáo dục quốc gia Úc
Trải qua bao nhiêu thời đại, nước Úc có những chương trình giáo dục
của mỗi tiểu bang và các lãnh thổ khác nhau, khác nhau về nội dung
chương trình và nhất là thi cử khi học sinh học xong lớp 12 trung học.
Nhận thức được sự bất hợp lí đó, các bộ trưởng giáo dục tiểu
bang, các lãnh thổ và liên bang đã nhiều lần hội họp, bàn thảo và
đã đi đến quyết định chung là cần phải thống nhất chương trình giáo
dục cho toàn nước Úc và thành lập Hội đồng Bộ trưởng Giáo dục và
Đào tạo (The Ministerial Council on Education, Employment, Training and
Youth Affairs, MCEETYA ) để thực hiện quyết định này.
Qua các cuộc họp trong các năm 1989, 1999 và 2008, Hội đồng Bộ
trưởng đã đưa ra quyết định: “Mục đích giáo dục trường học” (The
National Goals for School Education), “Mục đích giáo dục cho thế hệ
trẻ Úc” (Melbourne Declaration on Educational Goals for Young Australians).
Để thực hiện chính sách này, Hội đồng Bộ trưởng đã thành lập
ngay “Cơ quan biên soạn chương trình, đánh giá thi cử và tường trình”
gọi là Australian Curriculum, Assessment and Reporting Authority(ACARA).
Sau thời gian làm việc, ACARA đã hoàn thành giai đọan 1 các chương
trình như Anh văn, Toán, Khoa học, Lịch sử . . .Các chương trình này
bắt đầu thực hiện từ năm 2012 trên toàn nước Úc.
B. Chương trình
tiếng Việt quốc gia Úc.
Trong quyết nghị “Bản tuyên bố về giáo dục ngôn ngữ trong nhà
trường Úc “ (The National Statement for Languages Education for Australian
Schools: National Plan for Languages Education in Australian Schools, 2005-2008)
ghi rõ “ngôn ngữ, ngoài tiếng Anh là một phần trong chương trình học
từ mẫu giáo đến lớp 12; Học sinh được khuyến khích học một ngôn ngữ
khác tiếng Anh.
Tiếng Việt là một trong các ngôn ngữ ưu tiên được biên soạn trong
giai đoạn 2: French, German, Italian, Modern Greece, Spain, Chinese, Japanese,
Indonesian, Korean and Vietnamese.
Cũng giống như các chương trình khác từ trước đến giờ, chương
trình tiếng Việt từ Mẫu giáo đến lớp 12 khác nhau ở mỗi tiểu bang,
nhất là ở 3 tiếu bang có đông người Việt như NSW. Victoria và South
Australia. Để thực hiện thống nhất chương trình tiếng Việt, ACARA đã
cho biên soạn lại chương trình tiếng Việt từ Mẫu giáo đến lớp 10.
Chương trình tiếng Việt mới sẽ áp dụng từ năm 2014 cho tất cả các
trường trên toàn nước Úc.
C. Nội dung chương trình tiếng Việt quốc gia Úc:
Toàn Bản chương trình tiếng Việt có trên Web của ACARA: www.acara.edu.au,
click curriculum: consultation, languages, Vietnamese.
Nội dung có thể được tóm tắt như sau:
1. Tình hình tiếng Việt, người Việt và học sinh
học tiếng Việt (Context Statement): Trong bản nhận định chung gồm mấy điểm chính:
-Vị trí tiếng Việt và văn hoá Việt Nam ở Úc và trên thế giới.
-Vị trí tiếng Việt trong hệ thống giáo dục Úc.
-Đặc tính của tiếng Việt.
-Đặc điểm học sinh học tiếng Việt: Đây là điểm đặc biệt khác
với chương trình tiếng Việt hiện hành (Chương trình hiện hành dành
cho học sinh học ngôn ngữ thứ hai, Second Language Learners).
Chương trình mới nầy dành cho học sinh có kinh nghiệm về tiếng Việt
và văn hoá Việt Nam (Background Language Learners), nghĩa là học
sinh có cha mẹ hoặc cha hay mẹ là người Việt.
2. Nội dung chương trình
được phân chia theo trình độ cấp lớp:
Chương trình dành cho
học sinh bắt đầu học tiếng Việt từ Mẫu giáo đến lớp 10:
-Trình độ 1: từ Mẫu
giáo đến lớp 4, học 175 giờ
-Trình độ 2: lớp 5-6,
học 175 giờ
-Trình độ 3: lớp 7-8,
học 160 giờ
-Trình độ 4: lớp 9-10,
học 160 giờ
Chương trình dành cho học sinh bắt đầu học tiếng Việt từ lớp 7
đến lớp 10 cấp trung học:
-Trình độ 1: lớp 7-8, học 160 giờ
-Trình độ 2: lớp 9-10, học 160 giờ
Nội dung chương trình mỗi trình độ gồm có:
a- Mô tả nội dung tổng quát mỗi trình độ (Band
description).
b- Mô tả chi tiết nội dung chương trình và cho dẫn dụ(Content description and elaboration).
c- Tiêu chuẩn đánh giá (Achievement Standard).
Chi tiết đầy đủ nội dung chương trình vì quá dày 52 trang nên không
thể chuyển dịch trong hạn chế một bài báo, xin vào www.acara.edu.au Australian
Curriculum: Languages, Vietnamese để có nội dung đầy đủ.
1. Sự khác biệt giữa chương trình cũ và mới:
Có ba sự khác biết lớn trong chương trình cũ và mới. Chương trình
mới: Chương trình tiếng Việt quốc gia Úc là:
a- Dành cho học sinh có kinh nghiệm về tiếng
Việt và văn hoá Việt Nam.
b- Nội dung chính của chương trình (Content
descriptions) gồm có 2 phần:
-Giao tiếp (Communicating): Nội dung nói rõ giao tiếp thuộc
lãnh vực nào (key concepts) và giao tiếp như thế nào (key
process).
-Hiểu biết (Understanding): Hiểu biết hệ thống tiếng Việt
cả hai lãnh vực Ngữ âm và Ngữ pháp, và đặc biệt về văn hoá Việt
Nam.
Nội dung hai điểm nầy là sự khác biệt lớn so với chương trình
cũ. Giáo viên cần triển khai nội dung nầy thành chương trình chi tiết
từng bài dạy cho học sinh từng cấp lớp.
c- Tiêu chuẩn đánh giá (Achievement standard): Tiêu
chuẩn đánh giá cho cuối mỗi cấp lớp (band level), chứ
không phải lớp (grade level) hay trình độ ngôn ngữ (language
level). Việc đánh giá trên hai tiêu chuẩn dùng tiếng Việt trong giao
tiếp và sự hiểu biết về ngữ pháp và văn hoá Việt Nam sau khi học
xong mỗi cấp lớp.
Trên đây chỉ là phầm tóm lược chính của chương trình tiếng Việt
sắp được áp dụng nay mai nhằm giúp học sinh, phụ huynh và giáo viên
được biết. Các giáo viên tiếng Việt tại các trường sẽ được tập
huấn soạn chương trình và phương pháp áp dụng giảng dạy cho từng cấp
lớp.
Phan Việt Thuỷ
*Tài
liệu tham khảo:
-The
Shape of the Australian Cirriculum: Languages, Acara, 2010
-Australian
Cirriculum: Languages, Foundation-10 Curriculum Design, Acara, 2012
-Australian
Curriculum: Languages, Vietnamese Foundation to 10, Acara, 2013
-The
National Goals for School Education, MCEETYA, 1999, 2008
-The National
Statement for Languages Education in Australian Schools: National Plan for
Languages Education in Australian Schools, MCEETYA, 2005, 2008
-Melbourne
Declaration on Educational Goals for Young Australians, MCEETYA, 2008
Phan
Việt Thuỷ (bút hiệu của GS. Phan Văn Giưỡng), được
ACARA mời tham dự biên soạn chương trình nầy, nguyên là – Trưởng bộ môn
Ngôn ngữ, Văn Chương và Văn hoá Việt Nam tại Đại học
Victoria; -Điều hợp viên tổng quát chương trình tiếng Việt trường Ngôn
ngữ Victoria, Melbourne; -Trưởng khoa Ngôn ngữ và Văn hoá học, Đại học
Hoa Sen; -Chủ bút tuần báo Việt Nam Thời báo; -Chủ nhiệm tập san
Việt.
Hiện đang là
chủ nhiệm chương trình Ngôn ngữ và Văn chương International Baccalaurete,
United Kingdom. Tác giả nhiều bộ từ điển song ngữ Anh-Việt, Việt-Anh
và nhiều bộ giáo trình tiếng Việt từ Mẫu giáo đến lớp 12 và Đại
học,
3 2 6
